Gmina Lutowiska, położona w południowo-wschodniej części województwa podkarpackiego, to miejsce wyjątkowe na mapie Polski. Najdalej wysunięta na południe i jedna z największych gmin w kraju, jest jednocześnie jedną z najrzadziej zaludnionych, co nadaje jej charakter niezwykle spokojnej i malowniczej przestrzeni. Na obszarze 476 kilometrów kwadratowych mieszka niespełna 2 tysiące osób (dane GUS na dzień 31.12.2023), co daje gęstość zaludnienia wynoszącą zaledwie 4,5 osoby na kilometr kwadratowy. Ponad 80% powierzchni zajmują lasy, co czyni Lutowiska prawdziwym rajem dla miłośników przyrody.
Turystyczne serce Bieszczadów
Lutowiska to gmina graniczna, której południowe rubieże sąsiadują zarówno z Ukrainą, jak i Słowacją. W granicach gminy znajdują się najwyższe partie polskich Bieszczadów oraz malownicza dolina Sanu, którego źródła biją właśnie tutaj. Połowa obszaru gminy jest objęta ścisłą ochroną w ramach Bieszczadzkiego Parku Narodowego, będącego częścią trójstronnego Rezerwatu Biosfery UNESCO „Karpaty Wschodnie”. Ten unikatowy obszar, łączący Polskę, Słowację i Ukrainę, jest jednym z ostatnich w Europie miejsc, gdzie natura funkcjonuje niemal w niezmienionym stanie.Turyści odwiedzający Lutowiska mają do dyspozycji około 107 kilometrów pieszych szlaków turystycznych, prowadzących przez bieszczadzkie połoniny, takie jak Wetlińska i Caryńska, czy na szczyty takie jak Tarnica czy Bukowe Berdo. Amatorzy dwóch kółek znajdą tu aż 106 kilometrów tras rowerowych, a miłośnicy koni mogą przemierzać 146 kilometrów szlaków konnych, korzystając z oferty lokalnych ośrodków jeździeckich.
Bogactwo przyrodnicze i unikalna fauna
Gmina Lutowiska to prawdziwe królestwo dzikiej przyrody. Ponad 80% powierzchni gminy pokrywają lasy – głównie bukowe – w których żyją rzadkie gatunki zwierząt, takie jak niedźwiedzie brunatne, wilki, żubry czy rysie. Szczególną uwagę przyciąga rezerwat „Krywe”, który chroni ostatnią w Polsce populację węża Eskulapa. Charakterystyczne dla regionu połoniny to zbiorowiska roślinności alpejskiej, spotykane w naszym kraju wyłącznie w Bieszczadach, co czyni ten zakątek jeszcze bardziej wyjątkowym.
Ślady historii i wielokulturowość
Historia gminy Lutowiska jest burzliwa i skomplikowana. Osadnictwo rozpoczęło się tutaj w XV wieku, a przez wieki teren zamieszkiwali Polacy, Rusini i Żydzi. Tragiczne wydarzenia XX wieku, takie jak II wojna światowa czy akcja „Wisła”, doprowadziły do niemal całkowitego wyludnienia wielu miejscowości. Z 28 wsi istniejących przed wojną obecnie zamieszkanych jest zaledwie 17. Lutowiska i okolice noszą ślady tych dramatycznych dziejów w postaci opuszczonych cmentarzy, zniszczonych cerkwi i ruin dawnych domostw.Mimo to, gmina zachowała wiele cennych zabytków, w tym drewnianą cerkiew w Smolniku z 1791 roku (wpisaną na listę UNESCO), cerkiew w Chmielu czy kirkut żydowski w Lutowiskach, gdzie znajduje się około tysiąca macew. Te miejsca przypominają o wielokulturowości regionu, będącej niegdyś jego znakiem rozpoznawczym.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.