W Starostwie Powiatowym w Lesku, we współpracy Starostwa Powiatowego w Lesku, Urzędu Gminy w Lesku i służb mundurowych, odbyło się spotkanie poświęcone szeroko rozumianemu bezpieczeństwu publicznemu i zarządzaniu kryzysowemu. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele jednostek organizacyjnych z terenu powiatu leskiego, w tym dyrektorzy szkół, placówek oświatowych, kierownicy instytucji publicznych, reprezentanci różnych placówek oraz reprezentanci służb odpowiedzialnych za reagowanie w nagłych sytuacjach. Celem spotkania było przekazanie wiedzy praktycznej i uporządkowanie zasad postępowania w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, zarówno na poziomie lokalnym, jak i powiatowym.

Na początku uczestników powitał wicestarosta powiatu leskiego Wiesław Kuzio, który podkreślił znaczenie współpracy pomiędzy wszystkimi jednostkami oraz konieczność stałego doskonalenia procedur reagowania. Następnie głos zabrał podkomisarz Waldemar Rajchel z Komendy Powiatowej Policji w Lesku, wprowadzając zgromadzonych w tematykę spotkania. Pierwszym prelegentem był Robert Wolański, kierownik Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego w Lesku, który szczegółowo omówił strukturę systemu reagowania kryzysowego oraz rolę poszczególnych podmiotów w procesie podejmowania decyzji.

Znaczenie informacji i komunikacji w sytuacjach kryzysowych

Robert Wolański zwrócił uwagę, że skuteczne zarządzanie kryzysowe opiera się przede wszystkim na szybkiej wymianie informacji i dobrej komunikacji między obywatelami a służbami.

Jeżeli sytuacja wystąpi na terenie gminy, zaczynamy od obywatela. Obywatel ma obowiązek w momencie zauważenia sytuacji poinformować przede wszystkim służby – policję, straż pożarną, a jeśli wymaga tego sytuacja – również szpital lub pogotowie ratunkowe

– mówił Robert Wolański.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Podkreślił, że równie istotne jest poinformowanie gminy lub gminnego centrum zarządzania kryzysowego. To właśnie wójt, burmistrz lub kierownik gminnego centrum podejmują pierwsze decyzje w zakresie działań interwencyjnych na poziomie lokalnym. Informacja trafia następnie do powiatowego centrum, a stamtąd – do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. Robert Wolański przytoczył przykład z ostatnich dni, kiedy to w miejscowości Bezmiechowa drzewo spadło na dach budynku mieszkalnego.

Mateusz, po uzyskaniu informacji o tym zdarzeniu, natychmiast poinformował mnie, mimo że sytuacja miała miejsce na terenie jednej gminy. Dzięki temu możliwa była szybka reakcja i przekazanie informacji dalej – do Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. Tak właśnie powinno wyglądać prawidłowe działanie. Żeby skutecznie i rzetelnie reagować na sytuacje kryzysowe, musimy posiadać informacje. Jeżeli ich nie będziemy mieli, nie będziemy mogli podejmować skutecznych działań

– zaznaczył.

Zarządzanie kryzysowe – system i narzędzia

Podczas spotkania omówiono także funkcjonowanie systemu zarządzania kryzysowego w powiecie leskim oraz praktyczne narzędzia dostępne dla mieszkańców. Na stronie internetowej Powiatu Leskiego utworzono specjalny panel informacyjny „Ochrona ludności i obrona cywilna”, w którym znajdują się aktualne i rzetelne dane dotyczące przygotowania się na różne rodzaje zagrożeń.

Zachęcam, aby każdy zapoznał się z tym panelem. Można tam znaleźć informacje o tym, jak przygotować siebie i swoich bliskich na zagrożenia, jak zadbać o zwierzęta, czy jak przeprowadzić ewakuację

– wyjaśnił Robert Wolański.

Kierownik podkreślił również, że Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego działa całodobowo i jest gotowe do reakcji o każdej porze dnia i nocy.

Mam numer dyżurny. Jeżeli występuje jakaś sytuacja, proszę o telefon. Niezależnie od pory – reagujemy zawsze

– mówił.

W serwisie internetowym powiatu znaleźć można również najważniejsze numery alarmowe – do straży pożarnej, policji, nadzoru budowlanego, weterynarii czy służb technicznych. Jak podkreślił Robert Wolański, wiedza o tym, gdzie i w jaki sposób szukać pomocy, jest kluczowa w pierwszych minutach kryzysu.

Rola obywateli i służb w reagowaniu na zagrożenia

Drugą część spotkania poświęcono tematom związanym z ochroną ludności, obroną cywilną i współczesnymi zagrożeniami bezpieczeństwa. Podkomisarz Waldemar Rajchel z Komendy Powiatowej Policji w Lesku omówił pojęcie obrony cywilnej oraz system działań mających na celu ochronę ludności przed skutkami klęsk żywiołowych, wypadków przemysłowych czy zagrożeń wojennych.

Obrona cywilna to powiązany i zorganizowany system działań mających na celu ochronę życia i zdrowia ludności, mienia i środowiska przed skutkami różnych zagrożeń. Odpowiedzialność za jej funkcjonowanie spoczywa na administracji publicznej – na poziomie krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym

– tłumaczył Waldemar Rajchel.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

W dalszej części omówił również zakres działań realizowanych w ramach ochrony ludności – od ewakuacji i udzielania pomocy medycznej, po informowanie społeczeństwa i organizację schronień. Wskazał, że kluczową rolę w tych działaniach odgrywają służby mundurowe – straż pożarna, policja, ratownicy medyczni, wojsko i wolontariusze.

Nowoczesne zagrożenia i rola czujności obywatelskiej

Ważnym punktem wystąpienia podkomisarza Waldemara Rajchla była prezentacja dotycząca współczesnych form zagrożeń, w tym terroryzmu i działań sabotażowych. Przedstawił charakterystykę współczesnego terroryzmu, jego ewolucję i czynniki wpływające na jego rozwój.

Na współczesny terroryzm wpływ mają między innymi globalizacja, pojawienie się tzw. państw upadłych, masowe migracje, aktywność transnarodowych organizacji, a także błyskawiczny rozwój technologii i wiedzy

– mówił podkomisarz Waldemar Rajchel.

Omówiono również cechy tak zwanego terroryzmu ponowoczesnego oraz przykłady organizacji terrorystycznych, takich jak ISIS. Podkomisarz wskazał, że potencjalnym celem ataków mogą być również obiekty o znaczeniu strategicznym – jak zapora wodna w Solinie czy Jezioro Solińskie.

Najważniejsze jest to, by być czujnym. Służby reagują, ale nie mogą wiedzieć o wszystkim. Dlatego to obywatel musi zachować uwagę i przekazywać informacje, jeśli coś budzi niepokój. Jeśli widzimy, że sąsiad regularnie wnosi do piwnicy nieznane przedmioty, warto powiadomić służby. To nie jest donoszenie – to przejaw odpowiedzialności

– podkreślił.

Niebezpieczne znaleziska i zagrożenia chemiczne

W kontekście lokalnym Waldemar Rajchel zwrócił uwagę na problem niewybuchów i pozostałości wojennych, które wciąż można znaleźć w bieszczadzkich lasach.

Młodzież wędrując po lasach wciąż może natrafić na pozostałości po wojnie. Nie wolno ich dotykać ani przenosić – należy natychmiast powiadomić służby

– mówił.

Omówił także postępowanie w przypadku podejrzanych przesyłek zawierających substancje chemiczne lub biologiczne.

Trzeba odizolować pomieszczenie, nie dotykać przesyłki, zamknąć okna i wyłączyć klimatyzację, a następnie natychmiast powiadomić służby, dzwoniąc pod numer 112

– tłumaczył.

Straż pożarna i bezpieczeństwo obiektów publicznych

Kolejnym prelegentem był brygadier Robert Wojciechowski, komendant Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Lesku. Przedstawił on zagadnienia związane z ochroną przeciwpożarową i klasyfikacją obiektów użyteczności publicznej. Omówił między innymi zasady kontroli przestrzegania przepisów, ocenę zgodności rozwiązań technicznych oraz wydawanie opinii w sprawach dotyczących wypoczynku dzieci i młodzieży czy imprez masowych. Wskazał również na znaczenie „Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego” i planów ewakuacyjnych.

Każdy budynek musi mieć jasno wyznaczoną drogę ewakuacyjną. W przypadku zagrożenia nigdy nie wolno korzystać z windy. Najgroźniejsze pożary to te, które zaczynają się w piwnicy – wtedy zagrożony jest cały budynek

– podkreślił.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Komendant przypomniał także, że ewakuacje w szkołach powinny być przeprowadzane regularnie, co najmniej raz na dwa lata.

Takie ćwiczenia są potrzebne. Trzeba oswoić dzieci z sytuacją, w której ewakuacja jest konieczna, i nauczyć je reagować spokojnie

– mówił.

Na zakończenie zachęcił wszystkich, by w ramach troski o bezpieczeństwo zainwestowali w czujki dymu.

Zbliża się Boże Narodzenie – na prezent kupmy czujkę dymu. Jest tania, łatwo dostępna i ratuje życie

– apelował brygadier Robert Wojciechowski.

Pierwsza pomoc i apteczka kryzysowa

Przedostatnią część spotkania poprowadziła młodsza aspirant Joanna Jonarska-Kot, która omówiła temat pierwszej pomocy i zawartości tak zwanej apteczki kryzysowej. Podkreśliła, że różni się ona od tradycyjnej apteczki domowej – powinna zawierać środki niezbędne do przetrwania w sytuacjach klęsk żywiołowych, masowych zatruć czy pandemii. Przypomniała również, jak ważna jest prewencja i gotowość na różne scenariusze.

Trzeba być przygotowanym na wszystko. Panika, jaka wybuchła w czasie pandemii, pokazała, jak łatwo może dojść do zakłóceń – w sklepach brakowało produktów, stacje benzynowe były częściowo zamknięte. Dlatego tak ważna jest świadomość i organizacja

– mówiła.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Ponadto, młodsza aspirant poruszyła kwestie pierwszej pomocy przedmedycznej, krwotoków, opatrunków osobistych, hipotermii czy apteczki pierwszej pomocy. Były to bardzo cenne uwagi i bardzo cenna lekcja. Oprócz samych opisów przedmiotów, były one też prezentowane.

Ostatnim prelegentem podczas spotkania był Mateusz Semczak z Urzędu Miasta i Gminy w Lesku, który przybliżył uczestnikom zagadnienia związane z ochroną ludności i obroną cywilną. W swoim wystąpieniu odniósł się do najnowszych przepisów prawnych, wynikających z ustawy z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz.U.2024.1907 z dnia 23 grudnia 2024 r.).

To nowe przepisy, które mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców, zarówno w czasie pokoju, jak i w sytuacjach kryzysowych. Ustawa precyzuje obowiązki każdej gminy w zakresie ochrony ludności, przygotowania schronów i rezerw zasobów, organizacji ćwiczeń oraz szkoleń dla ludności cywilnej, a także skutecznego informowania i ostrzegania mieszkańców o zagrożeniach

– podkreślił Mateusz Semczak.

Prelegent szczegółowo omówił zakres regulacji ustawowych, wskazując, że dokument określa między innymi: zadania ochrony ludności i obrony cywilnej, organy i podmioty odpowiedzialne za realizację tych zadań, zasady planowania działań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej, funkcjonowanie systemów wykrywania zagrożeń oraz procedury powiadamiania, ostrzegania i alarmowania mieszkańców, zasady użytkowania, ewidencjonowania i wymagania techniczne obiektów zbiorowej ochrony, organizację i funkcjonowanie struktur obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu, finansowanie działań związanych z ochroną ludności i obroną cywilną.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Mateusz Semczak zwrócił również uwagę na zadania wójtów i burmistrzów w zakresie ochrony ludności. Omówił między innymi procedury związane z zawieraniem umów i porozumień z innymi podmiotami oraz wydawaniem decyzji administracyjnych niezbędnych do skutecznego wdrożenia przepisów ustawy. Jak zaznaczył prelegent, nowa ustawa tworzy ramy prawne umożliwiające sprawne i zorganizowane działanie władz lokalnych w sytuacjach kryzysowych, a także zapewnia obywatelom dostęp do rzetelnych informacji i skutecznych procedur ochronnych.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Informacje przekazane podczas spotkania skierowane były w pierwszej kolejności do kierowników jednostek organizacyjnych oraz dyrektorów szkół i instytucji działających na terenie powiatu leskiego. Jak podkreślono, celem było zapewnienie, aby liderzy poszczególnych jednostek dokładnie zapoznali się z procedurami i obowiązkami wynikającymi z nowych przepisów oraz mogli skutecznie koordynować działania w sytuacjach kryzysowych. W dalszej kolejności zdobyta wiedza zostanie przekazana wszystkim mieszkańcom powiatu, tak aby każdy obywatel był świadomy obowiązujących zasad ochrony ludności i obrony cywilnej, wiedział, jak reagować w sytuacjach zagrożenia, oraz posiadał dostęp do rzetelnych informacji o dostępnych formach wsparcia i procedurach bezpieczeństwa.

Spotkanie w Starostwie Powiatowym w Lesku miało charakter praktyczny i edukacyjny. Wspólnym przesłaniem wszystkich prelegentów było podkreślenie roli informacji, komunikacji i współdziałania między instytucjami a obywatelami. Jak zgodnie stwierdzili uczestnicy, skuteczne reagowanie w sytuacjach zagrożenia zaczyna się od świadomości i odpowiedzialności każdego człowieka.

Bieszczadzki Oddział Straży Granicznej (161)

Straż Graniczna zawsze czujna