Beniowa to nieistniejąca już, pięknie położona - w dolinie górnego Sanu bieszczadzka wieś. W pierwszych dniach czerwca 1946 r. przestała istnieć. Wszystkich mieszkańców wysiedlono na Ukrainę, a po ich odejściu część wsi spalono. Cerkiew i resztę gospodarstw spalono 28 kwietnia 1947 r.
Beniowa była stosunkowo dużą osadą. Jeszcze 100 lat temu (w 1921 r.) liczyła 97 domów i 617 mieszkańców, w tym 497 narodowości rusińskiej. Niestety, chociaż wsi udało się przetrwać wojnę to przestała istnieć już po jej zakończeniu. W dniu 1 czerwca 1946 r. Beniowa została wysiedlona i zniszczona w ramach Akcji "Wisła"
Mieszkańcy Beniowej zostali zmuszeni do opuszczenia wsi, a na spakowanie się dostali od Wojska Polskiego godzinę. Po tym czasie pół wsi spalono, a rusinów wysiedlono w okolice miejscowości Stryj. W pożarze ocalała cerkiew i kilka gospodarstw. Wiosną 1947 r. spalono to co pozostało.
Tak to wydarzenie opisał Jędruś Ciupaga w opowiadaniu Beniowa. Przeminęła w jeden dzień.
Historia wsi Beniowa
Wieś powstała w połowie XVI w. w miejscu znanym jako Bieniowe Pole. Nazwa pochodziła od imienia Benio (Benedykt). Początkowo wieś była na terenie rozległych dóbr Kmitów, póżniej klika razy zmieniała dziedziców. Należała między innymi do Herbutów, Grochowskich, Lesiowskich, Osękowskich i Kalinowskich.Beniowa tworzyła jeden kompleks gospodarczy z Bukowcem. We wsi była cerkiew, dwór i folwark, a także dwa tartaki wodne i młyn. Ok. 1900 r. majątek został wykupiony przez firmę Rubinstein i Frommer ze Lwowa.
W 1909 r. została wybudowana cerkiew pw. św. Michała Archanioła. Drewniana świątynia, zbudowana w tzw. stylu ukraińskim, przetrwała do 1946 r. Spłonęła wraz z całą wsią. Ogień nie zniszczył tylko 2 kutych krzyży, które znajdowały na zwieńczeniu kopuł.
Przed wybuchem II wojny światowej w Beniowej znajdował się Korpus Ochrony Pogranicza. Do 1939 r. Beniowa była wsią Polską, którą w 1951 r oficjalnie podzielono między Polskę, a związek Radziecki.
W latach 80. teren został „zrekultywowany” przede wszystkim za pomocą materiałów wybuchowych. W ten bezsensowny i bezmyślny sposób zniszczono wszelkie pozostałości po wsi. Zdewastowano domy, część cmentarza, kapliczkę i krzyż przydrożny. W rezultacie na tych gruntach powstały igloopolskie pastwiska.
Byli mieszkańcy Beniowej i ich potomkowie mieszkają obecnie prawdopodobnie w okolicach Stryja (bo tam ich wysiedlono) oraz na Wołyniu.
Beniowa dzisiaj
Obecnie Beniowa, po polskiej stronie granicy, to już tylko piękne krajobrazy, malownicze łąki i niezwykły cmentarz, który jest jedynym śladem jaki został po mieszkającej tu ludności. Na cmentarzu w Beniowej przetrwały nagrobki z wykutym w piaskowcu dzbanem i kwiatem. Dzban jest symbolem życia ziemskiego, natomiast kwiat symbolizuje nadzieję piękno, nietrwałość i przemijanie.W 1990 r. teren cmentarza uporządkowano i konserwowano siłami społecznymi. W 1992 r. pracownicy BdPN wykonali drewniane ogrodzenie i ustawili tablicę informacyjną.
Za bramką cmentarza widać zarys podmurówki wskazującej miejsce po cerkwi. Godna uwagi jest również kamienna płyta z wyrytym wizerunkiem ryby. Jest to prawdopodobnie podstawa chrzcielnicy ze starszej cerkwi.
To może Cię zainteresować: Beniowa. Cerkiewnicy - opis liturgii
Na zakończenie spaceru warto zwrócić uwagę na piękną i okazałą lipę, pomnik przyrody, która rośnie w pobliżu cerkwiska.
Beniowa znajduje się na trasie ścieżki historyczno-przyrodniczej "W dolinie górnego Sanu", więc można do niej wstąpić po drodze do Sianek i Źródeł Sanu.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.