Bieszczadzki Park Narodowy istnieje już od 50 lat. To największy górski i trzeci co do wielkości park narodowy w Polsce. Starania o jego utworzenie rozpoczęły się w latach pięćdziesiątych, gdy Bieszczady stały się obiektem szczególnego zainteresowania turystów i przyrodników. Uważali oni za konieczne i pilne objęcie ochroną wyjątkowo cennych fragmentów Karpat Wschodnich znajdujących się na terenie naszego kraju.
Powstanie Bieszczadzkiego Parku Narodowego
Pierwszy projekt granic Parku obejmował masywy Tarnicy, Krzemienia i Halicza wraz z szeroką strefą otaczających je lasów o łącznej powierzchni 9 tysięcy hektarów. Inna koncepcja zakładała utworzenie Parku złożonego z dwóch odrębnych rezerwatów, którego jeden miał obejmować rozległy kompleks leśny w kotle źródliskowym Solinki, zwany „Puszczą Bukową”, drugi zaś piętro połonin w rejonie Tarnicy i Halicza. Z przyrodniczego punktu widzenia najkorzystniejszy był projekt Bodnara z 1961 roku, obejmujący grupę Tarnicy oraz przyległy obszar leśny w dolinie górnego Sanu, co dawało łącznie powierzchnię 12 tysięcy hektarów.Ostatecznie utworzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 4 sierpnia 1973 roku Bieszczadzki Park Narodowy objął ostatecznie zwarty obszar wyższych partii masywu Tarnicy i Halicza oraz partie szczytowe odosobnionego pasma Połoniny Caryńskiej. Jego głównym celem była ochrona typowego krajobrazu Karpat Wschodnich, charakterystycznego dla tych gór układu pięter roślinno-klimatycznych, obszarów koncentracji rzadkich gatunków wschodniokarpackich i wysokogórskich zbiorowisk roślinnych oraz naturalnych biocenoz puszczańskich z fauną dużych drapieżników ptaków i ssaków.
Jego łączna powierzchnia wyniosła 5582,02 hektara, jednak było to zbyt mało, by zrealizować wszystkie założenia. Zabrakło charakterystycznych dla Bieszczadów „krain dolin”, w tym dolin przełomowych. Poza Parkiem znalazły się także najwartościowsze ostoje zwierzyny puszczańskiej. Przyrodnicy zabiegali więc o jego powiększenie. Pojawiła się koncepcja Michalika, jednak początkowo nie przyjęto jej. Następnie pod naporem tak zwanych „racji gospodarczych” zaproponował on projekt kompromisowy, zakładający poszerzenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego o pasmo graniczne od przełęczy Beskid po Okrąglik oraz lasy na północno-wschodnich zboczach Kińczyka Bukowskiego i dawny ośrodek hodowli żubrów w rejonie Widełek. Łącznie dawało to powierzchnię około 20600 hektara. Tereny wypasowe w dolinie Wołosatego miały być traktowane jako enklawa pod ścisłym nadzorem Parku przeznaczona do ograniczonego sezonowego wypasu.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 22 sierpnia 1989 roku powiększające Bieszczadzki Park Narodowy do 15710,2 hektara opierało się na koncepcji opracowanej w Krajowym Zarządzie Parków Narodowych. Zdeformowało ono w znacznym stopniu koncepcje Michalika. Powstał Park o zbyt długiej i rozczłonkowanej granicy w stosunku do jego powierzchni. Poza granicami znalazły się ważne z punktu widzenia ochrony przyrody ostoje zwierzyny. Dlatego też działania przyrodników nie ustawały. Autorami kolejnego projektu byli W. Holly, S. Michalik, Z. Tym i T. Winnicki. Nawiązywał on po części do wcześniejszego projektu z tym, że w paśmie granicznym sięgał tylko po Rabią Skałę, a w większym zakresie obejmował lesiste zbocza Połoniny Wetlińskiej wraz z lasami bukowymi w dolinie Tworylczyka.
Projekt ten został wprowadzony w życie Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 stycznia 1991 roku. Bieszczadzki Park Narodowy uzyskał powierzchnię 27064 hektara, z czego około 70 procent objęto ochroną ścisłą. W 1996 roku powierzchnia BdPN uległa nieznacznemu zwiększeniu w efekcie przyłączenia obszarów dawnych wsi Beniowa, Bukowiec i Caryńskie. Również powołana została otulina Parku. W 1999 roku włączono do Parku nieleśne obszary dawnych wsi: Dźwiniacz Górny, Tarnawa Niżna, Tarnawa Wyżna oraz Sokoliki.
Obchody 50-lecia Bieszczadzkiego Parku Narodowego
To ważne wydarzenie w dziejach Bieszczadzkiego Parku Narodowego rozpoczęło się od uroczystego nadania i poświęcenia sztandaru z napisem „W służbie ochrony ojczystej przyrody”. Został on ufundowany z inicjatywy dyrekcji oraz pracowników Parku. Nadania sztandaru dokonał dr Łukasz Rejt, dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody.
Fot. Ewa Bujalska / Bieszczadzki Park Narodowy (bdpn.pl)
Przekazuję sztandar społeczności Bieszczadzkiego Parku Narodowego, który utrwala idę ochrony unikalnych zasobów przyrody i podkreśla społeczną rangę Bieszczad. Działając pod tym sztandarem, bądźcie wierni przedstawionym na nim symbolom i propagujcie najlepsze zasady partnerstwa w życiu społecznym, odpowiedzialności za powierzone mienie i pomocy wzajemnej. Noście Go z dumą i szacunkiem. Niech dobre myśli skierowane na zachowanie tego fragmentu Karpat Wschodnich będą dla Was przewodnikiem w ochronie przyrody, edukacji przyrodniczej i rozsądnym udostępnianiu zasobów dla tak wielu turystów
– mówił dr Łukasz Rejt przekazując sztandar na ręce dr Ryszarda Prędkiego, dyrektora Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
Jak informuje BdPN, wręczenie sztandaru to dla nich wielka duma, honor i zaszczyt, ale przede wszystkim zobowiązanie i zachęta do jeszcze większej pracy w pełnieniu służby na rzecz ochrony przyrody.
Będzie on nam towarzyszył w życiu codziennym, chwilach ważnych i uroczystych, przypominając nam o naszych funkcjach i naszym powołaniu
– dodają.
źródło: Bieszczadzki Park Narodowy (bdpn.pl), "Przyroda Bieszczadzkiego Parku Narodowego" T. Winnicki, B. Zemanek, BdPN Ustrzyki Dolne 2003
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.