![Bieszczadzki Smerek. Szlaki, atrakcje, ciekawostki i trasy rowerowe [ZDJĘCIA] - Zdjęcie główne](https://static.korso.pl/galleries/9643a7ee-f063-4040-8095-b5db21f2a866)
Z naszym portalem wbieszczady.pl nie tylko zdobędziesz Smerek, nie gubiąc szlaku, ale też będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas wędrówki. Zapraszamy do lektury.
Smerek – szczyt czy wieś, a może jedno i drugie?
Słysząc słowo „Smerek” większość turystów myśli o jednym z bieszczadzkich szczytów, dość popularnym i chętnie zdobywanym. Jednak Smerek to również wieś (644 m n.p.m.) położona u stóp tej popularnej góry. Nad potokiem Smerek położona jest wieś Smerek. Nazwa wsi wywodzi się od słowa Świerk (słowacki Smrek).Wieś założono w pierwszej połowie XVI wieku. Na początku swego istnienia należała ona do prywatnych rodów m.in Kmitów i Herburtów. Tuż przed II wojną światową trafiła do rąk rodziny Borek-Prek. Ciekawostką jest fakt, że ludności rzymskokatolickiej mieszkało tu niewiele, przeważała greckokatolicka. Ponadto w tym regionie dominowały kultura Bojków i Łemków, aczkolwiek w samej wsi mieszkali Rusini.
Widok na wieś Smerek i szczyt o tej samej nazwie/Fot. Z. Postępski. Pocztówka RUCH./Peż -Fotopolska.eu
Wieś Smerek uznanie zdobyła dzięki dwóm młynom, tartakowi parowemu i cerkwi z 1875 roku. Niestety, w swej pierwotnej postaci się nie ostała. Została zniszczona podczas II wojny światowej. W tym czasie również dokonano wysiedlenia jej mieszkańców. Do ponownego zasiedlenia można powiedzieć, że doszło dopiero w latach 60 ubiegłego wieku. Choć obecnie nadal niewiele osób tu mieszka. W obecnej postaci traktowana jest jako miejscowość letniskowa. W latach 1977 - 1981 nazwę wsi zmieniono na Świerków. Więcej o wsi Smerek przeczytasz tutaj.
Smerek - potok
Potok Smerek, który jest lewobrzeżnym dopływem Wetliny, przepływa przez Bieszczady Zachodnie na długości 9,87 km. Swój bieg rozpoczyna na południowo-wschodnim stoku Okrąglika, na wysokości około 970 metrów nad poziomem morza. Trasę swoją kieruje na wschód, przecinając dolinę otoczoną od południa bocznymi grzbietami pasma granicznego, wyrastającymi z Płaszy, Paportnej oraz stoków Szczawnika, natomiast od północy – grzbietem Fereczatej. W swoim biegu przyjmuje kilka ważniejszych dopływów, głównie prawobrzeżnych, takich jak Płaszyniw, Chomów, Flader i Rybnik. Po przepłynięciu przez obszar dawnej miejscowości Beskid, potok zmienia swój kierunek na północny, przecinając dolinę, którą od wschodu ogranicza masyw Jawornika. W dolnym biegu dolina się rozszerza, a z lewej strony wpada do niego jego największy lewy dopływ – Fereczat. Ostatecznie, potok Smerek dociera do wsi Smerek, gdzie na wysokości 592 metrów nad poziomem morza wpada do Wetliny.
Potok Smerek/fot. Marek Jurek
Smerek, szczyt o dwóch wierzchołkach
Góra Smerek posiada dwa wierzchołki, różnica między ich wysokościami to 13 m (1209 m oraz 1222 m). Wyższy wierzchołek jest najdalej na zachód wysuniętym szczytem pasma połonin i jest jednym z najjlepszych punktów widokowych. Ze względu na ochronę flory na wyższym wierzchołku, turystom udostępniono niższy, mniej cenny przyrodniczo wierzchołek. Jest to jeden z najbardziej popularnych szczytów w Bieszczadach. Rozciągająca się z niego panorama regionu zapiera dech w piersiach. Warto również nadmienić, że Smerek znany jest jeszcze pod innymi nazwami, mianowicie Wysoka oraz Ściana. Nazwy te związane są z dość stromymi stokami, szczególnie na północnej ścianie szczytu.
Popularne trasy na szczyt Smereka
Jeśli wybierasz się na Smerek, masz kilka opcji dojścia na szczyt. Nie oznacza to jednak, że będzie łatwo. Z pewnością, wszakże panorama rozciągająca się z niższego wierzchołka, wynagrodzi Ci wszelki trud i wysiłek. Choć, znamy kilka innych bieszczadzkich szczytów, które są znacznie bardziej wymagające. Nie ma się więc, co zniechęcać. O to, w jaki sposób zdobędziesz Smerek:
Schron Turystyczny Chatka Puchatka - Smerek
Czerwony szlak turystyczny prowadzący na Smerek ze Schronu Turystycznego Chatka Puchatka, jest jednym z najchętniej wybieranych. Możesz też wybrać biegnącą równolegle zieloną ścieżkę dydaktyczną. Długość tej trasy wynosi około 6,6 km, przy 282 m podejść oraz 280 m sumy zejść. Początek trasy znajduje się przy Schronie Turystycznym Chatka-Puchatka na Połoninie Wetlińskiej. Na szczyt dojdziesz z niego w około 2 godziny, zakładając, że tempo trekkingu będzie umiarkowane.
Smerek z Osadzkiego Wierchu/fot. Marek Zielonka
Do schronu dostaniesz się, wędrując m.in. z Przełęczy Wyżnej. Przed Tobą trasa o dystansie niewiele ponad 2,5 km, licząca 353 m sumy podejść oraz 11 m sumy zejść. Swój trekking rozpocznij na parkingu i idź żółtym szlakiem aż do Końskiej Drogi. Tam zmień go na kolor zielony, który poprowadzi Cię na Połoninę Wetlińską (odejście zielonego szlaku). Dalej już prosto do Schronu Turystycznego Chatka Puchatka dojdziesz szlakiem czerwonym. Jeśli nie chcesz zmieniać szlaków, już na Przełęczy Wyżnej wejdź na zieloną ścieżkę dydaktyczną, która prowadzi wprost do celu (równolegle do szlaków) lub idź cały czas szlakiem turystycznym żółtym. W ostatnim przypadku trasa, którą musisz pokonać, ma dystans 2,3 km, a sumę podejść 304 m.
Alternatywą jest wędrówka czerwonym szlakiem z parkingu w Brzegach Górnych. Trasa liczy 2,5 km, sumę podejść ma równą 481 m, a sumę zejść 3 m.
Szlak Wetlina - Smerek
Kolejną opcją jest wyjście na Smerek ze wsi Wetlina. W tym przypadku do pokonania również jest około 6,6 km, aczkolwiek według nas, ta trasa jest trudniejsza niż poprzednia. Choćby ze względu na sumę podejść, która wynosi 600 m, przy sumie zejść 38 m. Dlatego musisz założyć dłuższy czas przejścia, tak o mniej więcej pół godziny (choć ostatecznie zależy to tylko od Twojej kondycji i ilości postojów). Trasa przebiega żółtym szlakiem turystycznym z Wetliny do Przełęczy M. Orłowicza, gdzie musisz zmienić szlak żółty na szlak czerwony.
Jeśli masz ochotę na dłuższe wędrowanie, to możesz zacząć już w Ustrzykach Górnych. Wówczas Twoja trasa zwiększy swój dystans do ponad 18 km, suma podejść do 1427 m, a zejść do 866 m. Czas przejścia szacuje się wówczas na około 7 godzin.
Smerek - Smerek
Czerwonym szlakiem turystycznym dojdziesz również na szczyt Smereka ze wsi imienniczki. Dystans do pokonania wynosi 7 km, suma podejść 690 m, a zejść 80 m. Trasa prowadzi przez Kalnicę i Jasieniową wiatę. Przejdziesz ją w około 3 godziny.
Jaworzec - Smerek
W trzy godziny pokonasz również trasę na Smerek z Bacówki PTTK Jaworzec. Dystans do przejścia to niewiele ponad 8 km, przy 671 m sumy podejść oraz 47 m sumy zejść. Swoją wędrówkę rozpocznij czarnym szlakiem turystycznym przez Krysową i Wysokie Berdodo Przełęczy Orłowicza gdzie jest krzyżówka szlaków. Stąd kontynuuj trekking czerwonym szlakiem prosto na sam wierzchołek góry.
Zatwarnica - Smerek
Trasa prowadząca na Smerek spod Chaty Bojkowskiej w Zatwarnicy wynosi około 8,5 km. Trzeba liczyć się z sumą podejść wynoszącą 700 m i zejść 37 m. Do Przełęczy M. Orłowicza idź cały czas żółtym szlakiem, a gdy już do niej dojdziesz, zmień go na czerwony. Czas przejścia to ok 3,5 godz.
Planując trekking z Zatwarnicy, najpierw koniecznie wybierz się na jej cmentarz grzebalny, aby obejrzeć makietę dawnej cerkwi i kilka nagrobków. Znajdź również czas na spacer nad największy w Bieszczadach wodospad „Szepit” na potoku Hylatym. O jego walorach pisaliśmy tutaj.
Smerek i jego atrakcje
Jedną z największych atrakcji Smereka jest panorama rozciągająca się z jego szczytu. To idealne miejsce, dla wszystkich miłośników pięknych pejzaży. Tak więc, gdy się do nich zaliczasz i dodatkowo kolekcjonujesz fotografię bieszczadzkich krajobrazów, to z pewnością docenisz tutejszy widok. Zobaczysz stąd bowiem
- Połoninę Wetlińską w pełnej jej krasie
- Pasmo graniczne z Wielką Rawką oraz Riabą Skałą
- Pasmo Łopiennika i Durnej
- Wysoki Dział
- Wetlinę
- Wieś Smerek
- przy sprzyjającej pogodzie również Zaporę Solinską
Panorama ze Smereka/fot. Marek Zielonka
Na niższym wierzchołku Smereka znajduje się metalowy krzyż, z którym wiąże się jedna z lokalnych legend, ale o tym za chwilę. Na uwagę zasługuje również tutejsza flora. Jak się dobrze jej przyjrzysz, zauważysz, że wierzchołek porasta turzyca skąpokwiatowa oraz groszek wschodniokarpacki. To dwa bardzo rzadkie gatunki roślin. Oba znajdują się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Pierwszy jako narażony na wyginięcie, drugi, jako bliski zagrożenia. Warto również zajść na teren dawnego przysiółka Smereka, o nazwie Zarika, czyli Za Rzeką. Kręcono tam bowiem sceny do filmu „Wilcze Echa”.
Ponadto wędrując czerwonym szlakiem z Połoniny Wetlińskiej przejdziesz przez Osadzki Wierch (1251 m n.p.m.), okolice Hnatowego Berda (1187 m n.p.m.) oraz Szare Berdo (1108 m n.p.m.), które są kulminacjami Połoniny Wetlińskiej. Podobnie, jak sam Smerek, tak i one gwarantują niezapomniane widoki krajoznawcze.
Szlaki rowerowe w okolicach Smereka
Okolice Smereka oferują nie tylko piękne szlaki trekkingowe, ale i ciekawe trasy rowerowe. Grzechem byłoby więc nie skorzystać z ich możliwości. Koniecznie wybierz się na wycieczkę przynajmniej jedną z nich
- Smerek-Łopienka-Dołżyca: Punktem początkowym jest wieś Smerek. Trasa przebiega drogami szutrowymi, asfaltowymi, gruntowymi. Miłośnicy MTB z pewnością nie będą narzekać, gdyż znajduje się na niej spora ilość podjazdów i zjazdów, również tych bardzo stromych. Długość trasy to niespełna 37 km.
- Smerek-Przysłup: Jest to dość łatwa trasa stokówkami Fereczatej. Jej dystans wynosi 23,5 km, a przewyższenie niecałe 227 metrów. Przebiega przez Kalnicę
- Leśny Szlak Rowerowy Fereczata ma długość niewiele ponad 22 km. Przewyższenie natomiast ma 574 metrów. Szlak prowadzi na Smerek z Cisnej. Jego trudność określono, jako umiarkowaną
Bieszczadzkie legendy o Smereku
Będąc w Bieszczadach, każdy z nas czeka również na to, aby posłuchać ciekawych i pełnych magii klechd oraz podań na temat tych terenów. Niestety, o Smereku nie ma ich zbyt wiele. Prawdopodobnie wpływ na to miały wysiedlenia tych okolic w czasie II wojny światowej. Można jednak podejrzewać, że pierwotnie zamieszkująca tu ludność znała ich sporo, tym bardziej że wieś Smerek położona jest nad dopływem Wetlinki, czyli potokiem Niedźwiedź. Już sama nazwa potoku jest zastanawiająca, ponadto bieszczadzkie źródełka i inne wody, miały ponoć zamieszkiwać Rusałki. Jak było w tym przypadku? Tego już się zapewne nie dowiemy.Za jedną z legend możemy uznać tę, która mówi o krzyżu na szczycie Smerek. Ponoć został on postawiony ku pamięci turysty, który został tam śmiertelnie rażony piorunem. Czy to prawda? Wiele osób uznało, że tak. Choć w niektórych źródłach można przeczytać, że była to wersja wymyślona wyłącznie dla władz komunistycznych, aby nie kazano go zdjąć z tego miejsca.
Stary krzyż na Smereku/fot. Grzegorz Lizakowski
Krzyż na Smereku
Obecnie stojący na jednym z wierzchołków Smereka krzyż jest drugim z kolei. Pierwszy stanął w 1976 roku za sprawą ks. Antoniego Kołodzieja, proboszcza z Cisnej, aby uczcić 600-lecie powstania Archidiecezji przemyskiej. W tajemnicy pięć osób wnosiło krzysz na szczyt przez dwie lrzistopadowe noce. W 2018 roku krzyż został wymieniony, ze względu na zły stan, który zagrażał bezpieczeństwu turystów. Jego następca pojawił się tu natomiast dzięki mieszkańcom Wetliny, Smereka i Kalnicy z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.Nowy krzyż jest zaprojektowany w formie trójkąta równoramiennego zakończonego krzyżem łacińskim, który w chrześcijaństwie jest symbolem zbawienia, miłości oraz triumfu nad śmiercią i złem. Wykonany ze stali nierdzewnej, ma wysokość 8 metrów i składa się z czterech części. Na każdej z trzech stron krzyża umieszczone są symboliczne krzyże: franciszkański krzyż tau (ostatnia litera alfabetów hebrajskiego i greckiego, symbol ocalenia niewinnych), krzyż podkarpacki (krzyż kawalerski, herb Stolicy Podkarpacia) oraz krzyż grekokatolicki.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.