Smerek (1222 m n.p.m., według niektórych źródeł 1223 m) to jeden z najwyższych i najbardziej charakterystycznych szczytów w Bieszczadach Zachodnich. Położony w pobliżu wsi Smerek i Wetlina, stanowi zachodnie przedłużenie grzbietu Połoniny Wetlińskiej, od której oddziela go Przełęcz Mieczysława Orłowicza (1075 m n.p.m.). Od zachodu opiera się o doliny Wetliny i potoku Kindrat, a od północy rozciąga długi grzbiet, który poprzez Wysokie Berdo, Siwarnę, Połomę i Tołstą biegnie aż po Jezioro Solińskie.
Z wierzchołka Smereka odchodzą liczne ramiona górskie – ku północnemu wschodowi biegnie grzbiet Magurki, opadający do doliny Sanu, natomiast na południe – ramię kulminujące w Stropie (1016 m n.p.m.). Stoki północno-zachodnie odwadnia Kindrat, dopływ Wetliny, zaś południowo-zachodnie – sama Wetlina i jej drobniejsze dopływy. Na północno-wschodnich stokach swoje źródła mają potoki Hulski i Berdo.
Charakterystyczna sylwetka i historia szczytu
Do wysokości około 1050–1100 m n.p.m. Smerek porośnięty jest lasem, wyżej natomiast rozciąga się połonina – otwarta przestrzeń z trawiastymi zboczami, typowa dla bieszczadzkiego krajobrazu. Góra posiada dwa wierzchołki, oddzielone trawiastym obniżeniem, które miejscowi nazywali dawniej Dołyną. Bardzo stromy północny stok określany był natomiast mianem Ściany. Na udostępnionym turystom wierzchołku południowym stoi żelazny krzyż – symboliczny znak pamięci. Pierwszy krzyż powstał w 1976 roku z inicjatywy proboszcza parafii w Cisnej, by upamiętnić 600-lecie Archidiecezji Przemyskiej. Ustawiono go w miejscu, gdzie piorun zabił turystę. Ze względu na zły stan techniczny konstrukcję wymieniono – 18 września 2018 roku nowy krzyż postawili mieszkańcy Wetliny, Smereka i Kalnicy, upamiętniając w ten sposób 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości.
Fot. Marek Zielonka
Połoniny na północnych stokach Smereka aż do lat 40. XX wieku stanowiły własność Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo w Rajskiem. Dziś obszar ten wchodzi w granice Bieszczadzkiego Parku Narodowego oraz graniczy z Ciśniańsko-Wetlińskim Parkiem Krajobrazowym. Na Smereku można spotkać rzadkie gatunki roślin, w tym turzycę skąpokwiatową i groszek wschodniokarpacki – oba należą do flory typowej dla gór wschodniokarpackich.
Szlaki na Smerek
Smerek jest dostępny dla turystów kilkoma popularnymi szlakami. Od strony zachodniej prowadzi żółty szlak z Wetliny przez Przełęcz Orłowicza – to łagodne podejście, które zajmuje około dwóch i pół godziny. Alternatywą jest czerwony szlak od strony wsi Smerek – bardziej stromy, wymagający wspinaczki po kamiennych stopniach. Główny Szlak Beskidzki przebiega przez sam wierzchołek – jego fragment obejmuje trasę Smerek – Przełęcz Orłowicza – Połonina Wetlińska – Brzegi Górne. Dla bardziej doświadczonych turystów istnieją również połączenia od strony Jaworca (czarny szlak) oraz od Zatwarnicy (żółty szlak).
Panorama z wyjątkowym widokiem
To, co sprawia, że Smerek cieszy się niesłabnącą popularnością, to niezwykłe panoramy. Z połonin rozciąga się szeroki widok na Połoninę Wetlińską, pasmo graniczne z Wielką Rawką i Riabą Skałą, Pasmo Łopiennika i Durnej, Wysoki Dział z Wołosaniem, a także na miejscowości Wetlina i Smerek. Przy bardzo dobrej widoczności z wierzchołka można zobaczyć znacznie więcej niż tylko bieszczadzkie grzbiety. Na horyzoncie pojawiają się Tatry, a także charakterystyczne dla regionu punkty – w tym Jezioro Solińskie z zaporą wodną w Solinie. Widok ten można dostrzec gołym okiem, choć dopiero przez obiektyw aparatu lub telefonu z dobrym zoomem staje się on szczególnie wyraźny. Z góry można również dostrzec szybowisko w Bezmiechowej, jedno z najbardziej znanych w tej części kraju.Smerek jest miejscem, w którym spotykają się przyroda, historia i duch Bieszczadów. To góra o bogatej przeszłości, z którą wiążą się lokalne opowieści, religijne symbole i wspomnienia dawnych właścicieli tych terenów. Jednocześnie pozostaje jednym z najpiękniejszych punktów widokowych regionu – miejscem, z którego można w pełni zrozumieć, czym są Bieszczady: surowe, otwarte, pełne przestrzeni i światła.
Komentarze (0)