Góry Słonne rozciągają się od północnego zachodu na południowy wschód. To pasmo górskie odznacza się unikalnym układem geograficznym i różnorodnością krajobrazów. Ich granice wyznacza dolina Sanu oraz liczne przełomy rzeczne, które nadają regionowi specyficzny charakter. Nazwa tych gór wywodzi się od słonych źródeł, które od wieków były wykorzystywane przez lokalną ludność do pozyskiwania soli. Choć ostatnie żupy solne zostały zamknięte przez władze austriackie, tradycja ta przetrwała aż do czasów II wojny światowej.
Obszar Gór Słonnych nie ma dokładnie zdefiniowanych granic, co dodaje mu pewnej tajemniczości. Ogólnie przyjmuje się, że Góry Słonne obejmują tereny na wschód od doliny Sanu, rozciągając się od Leska na północ aż po Olszanicę. Na południu ogranicza je Kotlina Sanocka, a na północy wyraźne obniżenie doliny Tyrawki i Borsukowca oddziela je od Pogórza Przemyskiego. Od wschodu granicę stanowi przełom rzeki Olszanki.
Serpentyny Gór Słonnych – najdłuższa i najbardziej kręta droga w Polsce
Jedną z największych atrakcji Gór Słonnych są serpentyny na drodze krajowej nr 28, łączącej Sanok z Przemyślem. Trasa ta, wybudowana przez władze austriackie w 1852 roku, jest uważana za jedną z najbardziej krętych i widowiskowych dróg w Polsce. Najbardziej spektakularny odcinek tej drogi znajduje się między miejscowościami Wujskie i Tyrawa Wołoska, gdzie różnica wysokości sięga 540 metrów. Droga ta wznosi się i opada w sposób niemalże artystyczny, tworząc malownicze zakręty, które zachwycają każdego, kto zdecyduje się na przejażdżkę. Zanim jeszcze powstała nawierzchnia asfaltowa, tdroga była znacznie bardziej kręta niż obecnie – według przewodników turystycznych, do lat 70. XX wieku trasa liczyła aż 42 serpentyny. Dziś, po licznych modernizacjach, pozostało ich 18, ale nadal stanowią one wyzwanie i gratkę dla fanów motoryzacji.
Fot. GDDKiA
Najwyższym punktem tej trasy jest Przełęcz Przysłup, położona na wysokości 620 m n.p.m. To miejsce, z którego rozciąga się zapierający dech w piersiach widok na okoliczne pasma górskie, w tym na Góry Sanocko-Turczańskie i Bieszczady. W pobliżu przełęczy znajduje się także popularny taras widokowy z parkingiem, skąd turyści mogą podziwiać panoramę regionu.
Przyroda i ochrona Gór Słonnych
Góry Słonne to teren objęty ścisłą ochroną w ramach Parku Krajobrazowego Gór Słonnych, który zajmuje powierzchnię ponad 500 kilometrów kwadratowych. Park ten jest częścią programu Natura 2000, który ma na celu ochronę najcenniejszych siedlisk przyrodniczych i gatunków. Flora tego regionu to głównie buczyna karpacka z domieszką jodły, grabu i wiązu. Tereny te, uważane za jedne z najbardziej dzikich w Polsce, są miejscem bytowania wielu rzadkich i chronionych gatunków zwierząt. W Górach Słonnych gniazdują między innymi orzeł przedni, puszczyk uralski, orlik krzykliwy, a także bocian czarny i bielik. To także królestwo dużych drapieżników, takich jak niedźwiedź brunatny, ryś, wilk i wydra. Te bogate zasoby przyrodnicze sprawiają, że Góry Słonne są prawdziwym rajem dla miłośników dzikiej przyrody i ornitologów.
Trzy strefy krajobrazowe
Góry Słonne można podzielić na trzy główne strefy krajobrazowe. Pierwsza, północna część to tak zwany „grzbiet główny”, który ciągnie się na długości około 20 kilometrów i charakteryzuje się płaskim, ciągnącym się wałem z najwyższymi kulminacjami, takimi jak Moczarki (572 m n.p.m.) i Słonny (668 m n.p.m.). Druga strefa, południowo-zachodnia, znana jako Pasmo Olchowieckie, jest znacznie bardziej zróżnicowana i składa się z kilku wyraźnie oddzielonych masywów. W tej części znajdują się takie szczyty jak Orli Kamień (518 m n.p.m.) i Granicka (575 m n.p.m.), gdzie spotkać można charakterystyczne dla tego regionu piaskowcowe skałki ostańcowe. Trzecią strefa to obszar na wschód od Góry Sobień, charakteryzujący się raczej wyżynnym krajobrazem, z mozaiką pól, lasów i dolin. W tej części Gór Słonnych znajduje się kilka malowniczych wiosek, takich jak Manasterzec, Bezmiechowa i Rudenka.
Turystyka i zabytki
Góry Słonne oferują wiele atrakcji turystycznych. Tereny te są idealne do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej, a także do obserwacji przyrody. W regionie znajduje się również wiele zabytków, które przyciągają miłośników historii. Do najważniejszych z nich należy Zamek Sobień, położony pomiędzy Manastercem a Załużem oraz drewniane cerkwie w Hołuczkowie i Tyrawie Solnej. Ciekawostką jest także wczesnośredniowieczne grodzisko na „Białej Górze” w Grupie Orlego Kamienia, które mimo niewielkich rozmiarów imponuje dobrze zachowanymi fortyfikacjami ziemnymi.Warto również wspomnieć o licznych bunkrach Linii Mołotowa, zbudowanych w latach 1939-1941 na południowych stokach gór, oraz o Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, które w unikalny sposób prezentuje kulturę i architekturę Pogórzan, Łemków i Bojków.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.