Przed siedzibą Bieszczadzkiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Ustrzykach Dolnych, gdzie mieści się między innymi najnowocześniejsza sala immersyjna w Europie, okulary VR, stoły multimedialne oraz interaktywna oś czasu, stanęła wystawa plenerowa zatytułowana „Ignacy Łukasiewicz. Człowiek, który zmienił świat”. Ekspozycja w ciekawy i nowoczesny sposób prezentuje życie i dokonania Ignacego Łukasiewicza, pioniera przemysłu naftowego, odkrywcy i społecznika, którego dorobek wykraczał daleko poza dziedzinę nauki i techniki. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych środków przekazu zwiedzający mogą poznać nie tylko fakty biograficzne, ale też zrozumieć, jak wielkie znaczenie miała praca Łukasiewicza dla rozwoju cywilizacyjnego XIX-wiecznej Europy.
Wystawa będzie dostępna do 25 października 2025 roku.
Początki – od Zadusznik po Rzeszów
Jan Józef Ignacy Łukasiewicz urodził się w 1822 roku w Zadusznikach w powiecie mieleckim, w rodzinie o inteligenckich tradycjach i ormiańskich korzeniach. Jego ojciec, Józef Łukasiewicz, był uczestnikiem insurekcji kościuszkowskiej, a matka – Apolonia ze Świetlików – wychowywała pięcioro dzieci. Rodzina w 1830 roku przeniosła się do Rzeszowa, gdzie młody Ignacy rozpoczął naukę w popijarskim gimnazjum. Ukończył cztery klasy, zdobywając solidne podstawy z łaciny i niemieckiego, co w przyszłości ułatwiło mu naukę i pracę zawodową. Po śmierci ojca, aby wspomóc rodzinę, rozpoczął praktykę w aptece Antoniego Swobody w Łańcucie, łącząc naukę z codzienną pracą.
Od farmacji do badań nad ropą
Zainteresowania chemiczne Ignacego Łukasiewicza rozwijały się już od czasów pracy w aptece w Łańcucie. W latach 1841–1845 był zatrudniony w rzeszowskiej aptece Edwarda Hübla „Pod Czarnym Orłem”. Jednocześnie angażował się w działalność niepodległościową, co doprowadziło do jego aresztowania i uwięzienia po wykryciu spisku przeciwko władzom austriackim w 1846 roku.Po zwolnieniu z więzienia Łukasiewicz rozpoczął pracę we Lwowie w aptece Piotra Mikolascha „Pod Złotą Gwiazdą”. Tam, wspólnie z Janem Zehem, prowadził pionierskie badania nad destylacją ropy naftowej. W 1853 roku obaj opracowali metodę otrzymywania nafty i skonstruowali pierwszą lampę naftową, która po raz pierwszy oświetliła salę operacyjną szpitala na lwowskim Łyczakowie. Ta chwila – 31 lipca 1853 roku – uznawana jest za symboliczny początek przemysłu naftowego na świecie.
Narodziny przemysłu naftowego
Wkrótce po lwowskim sukcesie Ignacy Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, a następnie do Bóbrki koło Krosna, gdzie założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Współtworzył spółkę Trzecieski–Łukasiewicz, która zapoczątkowała eksploatację złóż na skalę przemysłową. W 1857 roku uruchomił rafinerię w Klęczanach koło Nowego Sącza, a następnie kolejne w Jaśle i w Polance pod Krosnem. Produkował tam naftę, smary i oleje, rozwijając technologie przeróbki ropy. W 1865 roku zakupił wieś Chorkówka i folwark Leśniówka, gdzie stworzył nowoczesną rafinerię oraz ośrodek życia społecznego i gospodarczego.PRZECZYTAJ TAKŻE: Nauczyciel, kurier, powstaniec z Bieszczad
Ignacy Łukasiewicz był nie tylko wynalazcą i przedsiębiorcą, lecz także oddanym społecznikiem i patriotą. Wspierał finansowo powstanie styczniowe i pomagał powstańcom, tworzył fundusze zapomogowe, wspierał edukację i służbę zdrowia. Dążył do rozwoju regionu, finansując budowę dróg, szkół, mostów i szpitali. Nie dążył do monopolu – przeciwnie, zachęcał innych przedsiębiorców do zakładania własnych kopalń, by wspólnie rozwijać przemysł naftowy. Z jego inicjatywy w latach 70. XIX wieku powstało Krajowe Towarzystwo Naftowe oraz zorganizowano pierwszy kongres naftowy we Lwowie.
Za działalność charytatywną papież Pius IX nadał mu tytuł Szambelana Papieskiego i odznaczył Orderem Św. Grzegorza.
Dziedzictwo, które trwa
Ignacy Łukasiewicz zmarł 7 stycznia 1882 roku w Chorkówce, pozostawiając po sobie trwałe dziedzictwo, zarówno materialne, jak i duchowe. Został pochowany na cmentarzu w Zręcinie. Jego imię noszą dziś szkoły, uczelnie, ulice i instytucje w całej Polsce. W Bóbrce działa Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza, w Krośnie – Muzeum Podkarpackie, które przechowuje oryginalne eksponaty związane z jego działalnością, w tym kopię pierwszej lampy naftowej. Postać Łukasiewicza została również uhonorowana w wielu formach: na monetach, znaczkach, banknotach kolekcjonerskich oraz w filmach dokumentalnych. Rok 2022 Sejm RP ustanowił Rokiem Ignacego Łukasiewicza, oddając hołd człowiekowi, który zmienił bieg historii nie tylko w Polsce, ale i na świecie.
Komentarze (0)