Niedźwiedzie brunatne zamieszkujące Bieszczady, zazwyczsj większość zimy spędzają w gawrach – naturalnych kryjówkach, które zapewniają im bezpieczeństwo i ochronę przed niskimi temperaturami. Gawra to rodzaj zimowej nory, w której niedźwiedź przebywa w okresie hibernacji lub ograniczonej aktywności. Choć niedźwiedzie w polskich warunkach klimatycznych nie zapadają w klasyczny zimowy sen, to w miesiącach od listopada do marca ograniczają swoją aktywność. W tym czasie przebywają głównie w gawrze, gdzie oszczędzają energię i przetrzymują mroźne miesiące. Jest to szczególnie istotne dla samic, które właśnie zimą rodzą młode.
Gawry mogą przyjmować różne formy. Czasem są to naturalne zagłębienia terenu, innym razem wykopane przez same niedźwiedzie nory. Bywa też, że drapieżniki wybierają jako schronienie szczeliny skalne, wykroty powalonych drzew czy właśnie pnie z dużymi dziuplami – takie jak to, które sfotografowano w Nadleśnictwie Baligród.
Przygotowanie gawry to długotrwały proces
Powstanie odpowiedniej gawry to proces, który może trwać dziesiątki lat. Drzewa, które mogą stać się schronieniem dla niedźwiedzi, muszą być odpowiednio duże i stare, a także mieć ubytek pozwalający na dalsze formowanie kryjówki. Leśnicy z Nadleśnictwa Baligród zwrócili uwagę, że jedno z takich drzew może w przyszłości stać się gawrą. Na opublikowanych zdjęciach, wykonanych przez Tadeusza Baranieckiego, widać drzewo z dziuplą, które z biegiem lat może zostać poszerzone przez naturalne procesy biologiczne oraz same zwierzęta.
Bieszczadzkie niedźwiedzie i ich gawry
Bieszczady to jedyne miejsce w Polsce, gdzie populacja niedźwiedzia brunatnego jest stosunkowo liczna. Szacuje się, że w tym regionie żyje około 100-150 osobników. Wraz z rozwojem populacji rośnie również zapotrzebowanie na odpowiednie miejsca do gawrowania. Niedźwiedzie wybierają na swoje gawry miejsca odosobnione, często trudno dostępne dla człowieka i innych zwierząt. Dobrze ukryta gawra jest kluczowa dla przetrwania młodych, ponieważ samice w tym czasie są szczególnie wrażliwe na zakłócenia spowodowane przez ludzi lub inne drapieżniki.Niestety, coraz częstsza penetracja lasów przez ludzi, a także zmiany w środowisku naturalnym mogą utrudniać niedźwiedziom znalezienie odpowiedniego miejsca na zimowy odpoczynek. Dlatego tak istotne jest zachowanie starych, dziuplastych drzew oraz odpowiednich siedlisk, które w przyszłości mogą stać się schronieniem dla tych zwierząt.
Fot. Tadeusz Baraniecki, Nadleśnictwo Baligród, Lasy Państwowe
Ochrona potencjalnych miejsc gawrowania to ważny element strategii ochrony bieszczadzkiej przyrody. Stare drzewa, mimo że czasem wyglądają na martwe lub uszkodzone, pełnią istotną funkcję w ekosystemie – nie tylko dla niedźwiedzi, ale także dla innych gatunków, takich jak dzięcioły, kuny czy nietoperze.
Leśnicy przypominają również, że choć gawry niedźwiedzi mogą być fascynującym obiektem obserwacji, nie wolno ich niepokoić. Spotkanie niedźwiedzia w pobliżu gawry może być niebezpieczne zarówno dla człowieka, jak i samego zwierzęcia, dlatego wszelkie działania w ich pobliżu powinny być podejmowane z rozwagą i poszanowaniem natury.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.