![To jeden z najcenniejszych zabytków. Tak wygląda obecnie [ZDJĘCIA] - Zdjęcie główne](https://static.korso.pl/wbieszczady/articles/image/272d79e2-8ff4-4e77-8a6a-a83e9dfd4896)
Zabytkowa synagoga w Lesku, uznawana za jedną z najważniejszych budowli sakralnych dawnej społeczności żydowskiej, od kilku lat przechodzi systematyczną renowację. Dzięki zewnętrznemu dofinansowaniu i zaangażowaniu samorządu, w tym roku zakończono kolejny etap prac konserwatorskich, tym razem przy elewacji od strony ulicy Moniuszki. Zakres tegorocznej inwestycji obejmował odnowienie elewacji wraz z detalami architektonicznymi oraz charakterystycznymi przyporami. Wymieniono również zniszczone obróbki blacharskie i orynnowanie, co pozwoliło zabezpieczyć budynek przed dalszym niszczeniem. Łączny koszt prac wyniósł 200 tysięcy złotych, z czego 61 tysięcy złotych stanowiło dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a pozostałą część pokryła Gmina Lesko.
Dbałość o dziedzictwo kulturowe Leska
Każdy kolejny etap odnowy synagogi to ważny krok w pielęgnowaniu lokalnego dziedzictwa kulturowego. Jak podkreśla Gmina Lesko, troska o takie miejsca to nie tylko inwestycja w architekturę, ale przede wszystkim w pamięć o przeszłości, kulturze i ludziach, którzy tworzyli historię miasta. Synagoga w Lesku została wzniesiona w połowie XVII wieku i przez stulecia pełniła rolę centrum religijnego i kulturalnego miejscowej społeczności żydowskiej. Mimo zniszczeń w czasie działań wojennych, zachowała swój niepowtarzalny charakter oraz unikalne detale architektoniczne. Po II wojnie światowej była kilkukrotnie odnawiana, a większe prace konserwatorskie przeprowadzono w latach 80. XX wieku.
Od 2022 roku Gmina Lesko konsekwentnie realizuje strategię przywracania temu zabytkowi należnego miejsca w krajobrazie kulturowym regionu. W działaniach tych samorząd korzysta zarówno ze środków własnych, jak i z funduszy krajowych oraz europejskich.
Renowacja etap po etapie
Prace przy leskiej synagodze realizowane są etapowo, w ramach szeroko zakrojonego planu konserwatorskiego.2022 rok – w ramach projektu „Przebudowa Bieszczadzkiego Domu Kultury w Lesku oraz wykonanie prac konserwatorskich przy budynku synagogi w Lesku” wykonano między innymi prace odwadniające i osuszające fundamenty, założono opaskę drenażową oraz izolację przeciwwilgociową. Odnowiono również część pomieszczeń biurowych i salę wystawową, kładąc nowe tynki renowacyjne. Koszt inwestycji wyniósł 84 980,68 zł, z czego 72 233,57 zł pochodziło z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego, a 9 577,32 zł z Promesy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
2023 rok – odnowiono charakterystyczną wieżyczkę-basztę w elewacji południowo-zachodniej. Zakres prac obejmował wymianę konstrukcji drewnianej daszku, odtworzenie pierwotnej geometrii oraz położenie nowego pokrycia z blachy miedzianej. Koszt remontu wyniósł 139 500 zł, a środki pochodziły z Programu Polski Ład.
2024 rok – przeprowadzono konserwację elewacji frontowej budynku. Odrestaurowano między innymi tynki, kamienny relief Dekalogu Mojżesza, inskrypcję hebrajską „O, jakimże lękiem napawa to miejsce! Nic tu innego, tylko dom Boży”, a także kamienne wazony, gzymsy, elementy kute i stolarkę okienną. Wykonano również remont instalacji odgromowej i elementów blacharskich. Koszt zadania wyniósł 450 tysięcy złotych, z czego 90 tysięcy zł pokryło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a 218 025 zł pochodziło z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków.
Synagoga jako świadectwo historii regionu
Leska synagoga to nie tylko cenny zabytek architektury, ale także ważne świadectwo dziejów regionu i jego wielokulturowego dziedzictwa. Budowla, mimo trudnych losów, pozostaje jednym z najlepiej zachowanych obiektów żydowskich w południowo-wschodniej Polsce. Dzięki realizowanym przez Gminę Lesko pracom, obiekt zyskuje nie tylko nowe życie, ale i należne miejsce w przestrzeni miasta, jako punkt symboliczny, edukacyjny i kulturowy. Kolejne etapy renowacji to inwestycja w pamięć i tożsamość Leska, które od wieków stanowiło przestrzeń spotkania różnych tradycji i kultur.
Komentarze (0)