![Największy wąż dusiciel żyje w Bieszczadach [FOTO] - Zdjęcie główne](https://static.korso.pl/wbieszczady/articles/image/7cce4ed7-7454-4d4e-b3b8-93dc055f0f8f)
Tylko jeden polski wąż tak potrafi. Zapewne umiejętność wchodzenia na drzewo od zawsze zwracała uwagę na tego gada. W dodatku jego niejadowitość, sympatyczny wygląd i łatwość oswajania sprawiały, że był przez ludzi szanowany. Nazwę swą zawdzięcza mitologicznym przekazom, mówiącym o greckim bogu Asklepiosie, opiekunie sztuki lekarskiej, wyobrażanym jako starzec z laską, wokół której opleciony jest wąż. Asklepios, syn Apollina i nimfy Koronis, wykształcony został przez Chirona na biegłego w sztuce medycznej. Doszedł w niej do takiej wprawy, że potrafił nawet wskrzeszać zmarłych, co było zresztą przyczyną zazdrości ze strony Zeusa i powodem uśmiercenia uzdrowiciela. Jak chce mitologia, został on umieszczony na nieboskłonie jako konstelacja Wężownika.
Świątynie Asklepiosa istniały w Pergamonie, Epidaurosie i na wyspie Kos, gdzie urodził się zresztą Hipokrates, najsłynniejszy lekarz starożytności, który obok świątyni założył szkołę medyczną. Grecki kult Asklepiosa został przemianowany w starożytnym Rzymie na kult Eskulapa, któremu podczas zarazy w 291 r. p.n.e. zbudowano nawet świątynię.
- napisał Edward Marszałek, który sfotografował węża.
Występujący w Polsce na granicy zwartego zasięgu wąż Eskulapa najliczniej zasiedla dolinę Sanu w Bieszczadach. Poza tą ostoją spotykany jest jeszcze na kilku innych rozproszony stanowiskach. Do jednego z nich należy pobrzeże Jeziora Solińskiego.
Pod Otrytem
Dolina Sanu pod Otrytem na odcinku od Smolnika do Rajskiego to obszar, gdzie wąż ten ma największą populację w Polsce. Szczególnie upodobał sobie wieś Zatwarnicę, na terenie której bardzo często jest obserwowany wśród ludzkich zabudowań. Poza tym obszarem Eskulapa występuje, m.in. na pobrzeżu Jeziora Solińskiego i na kilku oderwanych stanowiskach koło Stuposian i Wetliny. Według Katarzyny Kurek z Instytutu Ochrony Przyrody w Krakowie, która prowadzi badania nad tym gatunkiem - populacja węża Eskulapa w Polsce nie przekracza 200 osobników.
Wąż Eskulapa jest gatunkiem ciepłolubnym, wymagającym łagodnych warunków mikroklimatycznych. Najchętniej preferuje leśne polany, prześwietlone lasy liściaste i skalne doliny rzek z wystawą południową. Bardzo często zasiedla stanowiska antropogeniczne w otoczeniu człowieka, np. łąki, kompost, stare cmentarze, zabudowania gospodarcze itp. Chętnie wspina się na drzewa, nawet na wysokość kilku metrów. Jest gatunkiem niejadowitym i bardzo łagodnym, dla człowieka zupełnie niegroźnym. Żywi się drobnymi ssakami, gadami, płazami i ptakami.
Czynna ochrona
W przypadku Eskulapa prowadzenie ochrony biernej (brak ingerencji w środowisko naturalne) nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Dlatego też, żeby zachować istniejącą populację i zwiększyć liczebność tego gada konieczna jest ochrona czynna polegająca, m.in. na wykaszaniu łąk, odkrzaczaniu skarp, budowie kopców (miejsce rozrodu dla węży) z trocin i pozostawienie złożonych w sterty gałęzi. To ostatnie było realizowane było przez leśników od lat.
Aktualnie zadania te realizuje się w ramach rozpoczętego w 2011 roku projektu „Czynnej ochrony węża Eskulapa w Bieszczadach Zachodnich". Całą akcję pilotażuje Instytut Ochrony Przyrody w Krakowie przy współpracy z Lasami Państwowymi. Badania naukowe i prace związane z czynną ochroną siedlisk i miejsc rozrodu węża są prowadzone na terenie siedmiu nadleśnictw: Lutowiska, Stuposiany, Komańcza, Lesko, Cisna, Ustrzyki Dolne i Baligród. – Na terenie Bieszczadów Zachodnich projekt zakłada monitorowanie 20 lokalizacji z 20 kopcami rozrodczymi, gałęziowiskami i pniakowiskami (sterty gałęzi i pniaków) – dodaje Katarzyna Kurek.
Teleśnicka ostoja
Na terenie Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne działania ochronne są realizowane wokół Jeziora Solińskiego, m.in. nad Zatoką Teleśnicką. Obszar ten charakteryzuje się łagodnymi warunkami mikroklimatycznymi, a także dużą ilością zarośli i wtórnych siedlisk przyrodniczych. Dzięki temu wąż Eskulapa znajduje w otoczeniu zbiornika odpowiednie do rozwoju warunki siedliskowe i klimatyczne.
– W ramach projektu na terenie ustrzyckiego nadleśnictwa zostało wykonanych kilka kopców rozrodczych, a także wybudowano gałęziowiska i pniakowiska. Wskazane jest także usunięcie przeszkadzających krzewów i odsłonięcie polan wokół kopców, przez co poprawią się warunki siedliskowe dla egzystencji węża Eskulapa.
– wyjaśnia Wioletta Flis, Specjalista Służby Leśnej ds. ochrony lasu.
Źródło: Lasy Państwowe
reklama
