Ponad dwustu naukowców podpisało się już pod apelem o zaprzestanie szkodliwych działań na terenie najcenniejszych lasów Bieszczadów i Pogórza Przemyskiego.
Jako naukowcy oraz eksperci zajmujący się tematyką funkcjonowania, ochrony i zarządzania zasobami środowiska przyrodniczego, wyrażamy głębokie zaniepokojenie brakiem działań prowadzących do utworzenia Turnickiego Parku Narodowego lub rezerwatu Reliktowa Puszcza Karpacka, który chroniłby najcenniejsze lasy Pogórza Przemyskiego, jak również realizowaną na tym terenie gospodarką leśną prowadzącą do znacznego przekształcenia lub wręcz zniszczenia cennych przyrodniczo lasów i pogłębienia problemu suszy.
Nasze zaniepokojenie dotyczy również działań gospodarczych w przyrodniczo najcenniejszych lasach w otulinie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, a szczególnie na terenie proponowanych rezerwatów przyrody znajdujących się w Nadleśnictwie Stuposiany.
Stan ochrony przyrody na tych terenach świadczy o głębokim kryzysie i niewydolności organów odpowiedzialnych w Polsce za tę kwestię (Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – wraz z podległymi regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska), wojewodów, marszałków województw, starostów oraz wójtów.
Starania o prawną ochronę turnickich lasów, należących niemal wyłącznie do Skarbu Państwa, w postaci parku narodowego lub rezerwatu przyrody, toczą się już od dziesięcioleci. Na dużą wartość przyrodniczą tego obszaru zwracano uwagę 100 lat temu, jednak wzmożone starania o utworzenie parku narodowego trwają od czterdziestu lat.
Postulat złożony w roku 1982 przez prof. Janusza Kotlarczyka z Akademii Górniczo–Hutniczej w Krakowie na II Zjeździe Delegatów Ligi Ochrony Przyrody w Przemyślu, kilkakrotnie ponawiany i aktualizowany, do tej pory nie został uwzględniony. Potrzebę ochrony tych terenów potwierdziła w roku 2011 Państwowa Rada Ochrony Przyrody (PROP) w wydanej opinii.
W roku 2016 Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze wnioskowała do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o utworzenie na tych terenach rezerwatu “Reliktowa Puszcza Karpacka”. Wniosek, zawierający staranną dokumentację przyrodniczą, został odrzucony kilka razy.
Lasy Państwowe gospodarujące na tym terenie, prowadząc wycinki w cennych lasach nie uwzględniają w należytym stopniu opinii PROP, w której wskazywano, że dla ochrony wartości przyrodniczych tego obszaru konieczne jest:
1. Jak najpilniejsze rozszerzenie ochrony rezerwatowej najcenniejszych ekosystemów projektowanego parku, z uwzględnieniem zwłaszcza obszarów trudno dostępnych, mało opłacalnych dla gospodarki leśnej.
2. Rozszerzenie zakresu ochrony ścisłej, do której obszar ten jest szczególnie predestynowany.
3. Rozważenie możliwości wyłączenia z pozyskiwania rębnego okazów starych drzew, z zastosowaniem rozwiązań opracowanych dla Puszczy Białowieskiej.
4. Uaktualnienie istniejącego stanu wiedzy przyrodniczej o obszarze projektowanego parku, z wykorzystaniem istniejących wyników badań.
W niewystarczającym stopniu uwzględniane są postulaty składane w ramach konsultacji społecznych do Planu Urządzania Lasu, dotyczące zachowania drzew o wymiarach kwalifikujących je jako pomnik przyrody, utworzenia stref bez zabiegów gospodarczych przy ciekach wodnych* oraz wyznaczenia miejsc dla zachowania warunków sprzyjających ochronie ksylobiontów w liczbie adekwatnej do potrzeb ochrony najcenniejszych miejsc.
Na potrzeby gospodarki leśnej rozbudowywana jest sieć utwardzonych dróg w lasach, trwa zabudowa i regulacja cieków* oraz wycinka drzew w cennych przyrodniczo ekosystemach. Zabiegi gospodarcze powodują zanikanie stanowisk rzadkich, w tym chronionych gatunków, zmieniają warunki charakterystyczne dla lasów naturalnych, konieczne dla przetrwania wielu organizmów wrażliwych na działalność człowieka. Dojazd do miejsc wycinki związany jest z uszkadzaniem gleby.
Zmiana modelu gospodarki leśnej na terenach górskich – z nastawionej na pozyskanie drewna na gospodarkę skierowaną na maksymalizację powierzchni retencyjnych i opóźnienie odpływu wód – jest jednym z najbardziej efektywnych i pilnych działań koniecznych dla przeciwdziałania narastającemu w naszym kraju problemowi suszy.
Tymczasem gospodarka leśna prowadzona aktualnie w lasach karpackich bezpośrednio przyczynia się do pogłębienia tego problemu. Wycinka starodrzewów w strefach przypotokowych powoduje istotną utratę zdolności retencyjnych tych terenów oraz zwiększa erozję brzegów potoków górskich. Mechaniczne uszkodzenia gleby powstające w wyniku użycia ciężkich sprzętów gwałtownie przyspieszają odpływ wody.
Powoduje to nie tylko wzrost ryzyka wystąpienia dotkliwej suszy hydrogeologicznej, ale również zwiększenie zagrożenia powodzią – przy intensywnych, nawalnych opadach (jakich w związku ze zmianami klimatu Polska będzie doświadczała coraz częściej) spływ wody, która do tej pory była zatrzymywana m.in. przez drzewa, gwałtownie przyspiesza, formułując falę powodziową, skutkującą niebezpiecznymi podtopieniami terenów niżej położonych, zagrażającą mieniu, zdrowiu i życiu ludzi.
Wskutek tak prowadzonej gospodarki leśnej straty dotykają również ekosystemów wodnych. Prace ciężkim sprzętem w strefach przypotokowych (zrywka, transport) powodują tzw. „mętnicę”: zmętnienie wody oraz zamulenie dna i brzegów, występujące permanentnie lub okresowo, najczęściej bez związku z aktualną sytuacją meteorologiczną i hydrologiczną.
Pojawienie się tego rodzaju zanieczyszczenia w nietypowej porze lub w trakcie „niżówki” (np. w czasie suszy), a więc przy braku możliwości rozcieńczenia ładunku zawartej w wodzie zawiesiny, jest niezwykle niebezpieczne dla organizmów wodnych, szczególnie ryb. Wpływ bezpośredni to najczęściej zniszczenie złożonej ikry, urazy mechaniczne, otarcia i uszkodzenia powłok zewnętrznych, zniszczenie skrzeli, zwiększona podatność na choroby i pasożyty, zmniejszone tempo wzrostu. Wpływ pośredni to zaburzenia w cyklu migracji, uniemożliwienie odbycia skutecznego tarła, utrudnienia w zdobyciu pokarmu (z uwagi na zanik lub zubożenie bazy pokarmowej, m.in bezkręgowców w wyniku mętnicy), a przez to zmiana tempa wzrostu, struktury i wielkości populacji ryb danego gatunku.[1]
Również nie bez znaczenia jest wpływ tak intensywnie prowadzonej na tych terenach gospodarki leśnej na pogłębianie kryzysu klimatycznego. Wskutek prowadzonych prac uwalniane są do atmosfery znaczne ilości węgla, gromadzone wcześniej przez setki lat m.in. w biomasie drzewnej i ściółce. Są to działania, które w XXI wieku, w dobie globalnych zmian klimatu nie znajdują żadnego naukowego uzasadnienia.
Postulaty ochrony cennych ekosystemów (zarówno lądowych jak i wodnych) oraz przeciwdziałania skutkom suszy spotykają się z ignorancją ze strony instytucji, które w imieniu społeczeństwa powinny dbać o zachowanie najcenniejszych przyrodniczo obszarów z myślą o obecnych i następnych pokoleniach.
Z uwagi na wartość przyrodniczą terenu planowanego do powołania Turnickiego Parku Narodowego oraz cennych przyrodniczo lasów otuliny Bieszczadzkiego Parku Narodowego, rozumiejąc pilną potrzebę podjęcia działań łagodzących skutki zmian klimatycznych (w tym suszy i powodzi) popieramy działania Inicjatywy Dzikie Karpaty, upominającej się o ochronę tych ekosystemów leśnych oraz o jak najszybsze zaprzestanie szkodliwych praktyk wymienionych wyżej.
[1] T. Mikołajczyk, P. Nawrocki / Leśne Prace Badawcze, 2019, Vol. 80 (4): 269–276
* cieki wodne – rzeki, strumienie, potoki; ogólne określenie wszelkiego rodzaju wód powierzchniowych płynących w wyżłobionych przez siebie korytach, stale lub w ciągu dłuższych okresów, pod wpływem siły ciężkości.
Autorki:
dr Anna Kujawa, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,
dr Alicja Pawelec, Uniwersytet Warszawski, Zakład Hydrobiologii
Sygnatariusze:
prof. dr hab. Bogdan Jaroszewicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Białowieska Stacja Geobotaniczna
prof. dr hab. Kazimierz Rykowski, Instytut Badawczy Leśnictwa ,
dr hab. Zofia Prokop, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii (pełnomocniczka Dziekana d.s. kryzysu klimatyczno-ekologicznego)
prof. nadzw. dr hab. Łukasz Kaczmarek, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Paweł Koperski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Remigiusz Pielech, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Leśny
prof. dr hab. Andrzej Elżanowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Artes Liberales
dr Marcelina Zimny, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
dr Romuald Mikusek, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków,
dr Maciej Grzybek, Gdański Uniwersytet Medyczny
dr Joanna Tusznio, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr Kamil Bartoń, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
mgr Łukasz Berlik, Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze,
dr Barbara Pietrzak , Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Łukasz Wojtyla, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
prof. dr hab. Małgorzata Latałowa, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
dr Mateusz Ciechanowski, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii, Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców
dr hab. Krzysztof Kujawa, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,
dr hab. Bartłomiej Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
mgr Michał Gorczak , Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Mateusz Płóciennik, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
prof. dr hab. Agnieszka Ławniczak-Malińska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inzynierii Mechanicznej
dr hab. Ewa Jabłońska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Piotr Dąbrowski, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Wydział Turystyki i Rekreacji
dr Piotr Kubkowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Instytut Kultury Polskiej
prof. dr hab. Piotr Skubała, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Przyrodniczych
prof. dr hab. Mariusz Lamentowicz , Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
prof. dr hab. Adam Stebel, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Nauk Farmaceutycznych
prof. nadzw. dr hab. Karolina Bącela-Spychalska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
dr Maja Graniszewska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii UW
prof. dr hab. Bożena Zakryś, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr hab. Halina Galera, Uniwersytet Warszawski,
mgr Monika Wójcik-Musiał, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Nauk Biologicznych
mgr Magdalena Majtyka, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Marcysiak, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Nauk Biologicznych
dr Sławomir Zieliński, Klub Przyrodników,
dr Małgorzata Mazur, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Nauk Przyrodniczych
dr hab. inż. Robert W. Mysłajek, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Instytut Biologii Funkcjonalnej i Ekologii, Zakład Ekologii
prof. nadzw. dr hab. Paulina Kramarz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
dr Radomir Jaskuła, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
dr Jan Jedlikowski, Uniwersytet Warszawski,
dr Patryk Czortek, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Białowieska Stacja Geobotaniczna
dr Anna Karnkowska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr hab. Anna Muszewska, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN,
dr Anna Maria Łabęcka, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr hab. Agnieszka Pajdak-Stós, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
mgr Mateusz Skłodowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Anna Orczewska , Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Przyrodniczych, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska
prof. nadzw. dr hab. Dariusz Wysocki, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Morzu i Środowisk
prof. dr hab. Maria A. Ciemerych-Litwinienko, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Anna Urbanowicz, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN,
prof. nadzw. dr hab. Marcin Zych, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Mateusz Iskrzyński, Instytut Badań Systemowych,
dr hab. Marta Wrzosek, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Ogród Botaniczny
dr hanna Werblan-Jakubiec, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Ogród Botaniczny
prof. dr hab. Mariusz Jaskolski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydzial Chemii
prof. nadzw. dr hab. Władysław Polcyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
mgr Bartosz Mierzejewski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Tomasz Suchan, Instytut Botaniki im. Władysława Szafera PAN,
dr Magdalena Bejger, Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk, Zakład Struktury i Funkcji Biomolekuł
dr inż. Jakub Skorupski, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Morzu i Środowisku
prof. dr hab. Hanna Kmita, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Julia Durzyńska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
dr Tomasz Wyszomirski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Marta Kras, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Łukasz Michaczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. dr hab. Edward A. Gwóźdź, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
dr hab. Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,
prof. dr hab. Piotr Dawidowicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Adam Pyzik, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
mgr Beata Orłowska, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. dr hab. Joanna Pijanowska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
mgr Maciej Barczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Świerkosz, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
dr Katarzyna Gacek-Bogucka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy,
mgr Anna Albin, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
prof. dr hab. Adam Woźny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
dr Lech Buchholz, Polskie Towarzystwo Entomologiczne – Komisja ochrony owadów,
prof. nadzw. dr hab. Anna Szakiel, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
mgr Iza Wyszomirska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Joanna Kajzer-Bonk, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
prof. dr hab. Jerzy Duszynski, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN,
prof. dr hab. Piotr Zieliński, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ
dr Sebastian Szklarek, Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii,
prof. dr hab. Piotr Żenczykowski, Instytut Fizyki Jadrowej w Krakowie,
dr hab. Teresa Lehmann, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, UAM, Wydział Biologii
dr hab. inż. Marcin Kadej, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. dr hab. Dariusz Tarnawski, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
dr Zygmunt Dajdok, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
dr Jakub Kostecki, Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
prof. nadzw. dr hab. Wiktor Kotowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Robert Kalak, Stowarzyszenie Prawo do Przyrody,
dr Anna Czaplińska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji
prof. nadzw. dr hab. Michał Słowiński, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, Zespół Dynamiki Krajobrazów Minionych
prof. nadzw. dr hab. Dominik Kopeć , Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
mgr Agnieszka Mroczkowska, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
dr Kasia Piwosz, Morski Instytut Rybacki – BIP,
dr hab. Łukasz Kajtoch, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk,
dr Łukasz Kozub, Uniwersytet Warszawski, Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska, Instytut Biologii Środowiskowej, Wydział Biologii
dr hab. Nuria Selva Fernandez, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
mgr Anna Zięcik, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
dr hab. Robert Gwiazda, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
mgr Bartłomiej Janusz , Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Biologoczno-Geograficzny
prof. dr hab. Elżbieta Dumnicka, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
dr hab. Aleksandra Biedrzycka, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Instytut Ochrony Przyrody PAN
dr Irena Sińska, Uniwersytet Warszawski, emeryt, Uniwersytet Warszawski, Wydz. Biologii
dr Iwona Kostrzewska-Szlakowska, Uniwersytet Warszawski,
dr Krzysztof Kolenda, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. nadzw. dr hab. Antoni Amirowicz, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
dr Maciej Konopiński, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
dr Tomasz Związek, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
prof. dr hab. Wojciech Niedbała, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
prof. dr hab. Jacek Radwan, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
mgr Dominika Łuców, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
dr Joanna Drzewińska-Chańko, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
prof. dr hab. Maciej Garstka, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Tomasz Wilk, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków,
dr Agata Klimkowska , Wetlands International ,
dr Iwona Dembicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
dr Olga Smoleńska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej
dr Dominik Kaim, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
mgr Janusz Lewek, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie,
dr Barbara Stępień, Max-Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics,
dr hab. Adrian Smolis, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
dr Justyna Stańczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Józef Wiktor, Instytut Oceanologii PAN,
prof. nadzw. dr hab. Iwona Jasser, Uniwersytet Warszawski,
mgr Piotr Chibowski, Uniwersytet Warszawski,
mgr Zuzanna Pestka, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
mgr Sambor Czerwiński, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych
dr hab. Izabela Kałucka, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
dr hab. Małgorzata Luc, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
dr Krzysztof Zawierucha, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
prof. dr hab. Szymon Zubek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. dr hab. Jan R. E. Taylor, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologii
dr Natalia Kolecka , Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
dr Maciej Kamiński, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
prof. nadzw. dr hab. Alek Rachwald, Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Ekologii Lasu
prof. nadzw. dr hab. Anna Drozd, Uniwersytet Łódzki, BiOŚ
prof. dr hab. Radosław Juszczak, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej
dr Piotr Łapcik, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Geografii i Geologii
mgr Katarzyna Janas, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Nauk o Środowisku
prof. nadzw. dr hab. Piotr Nowicki, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. dr hab. Paweł Koteja, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
mgr Monika Opałek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, UJ, Wydział Biologii, Instytut Nauk o Środowisku
mgr Magdalena Liszniańska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii, Instytut Botaniki,
dr Katarzyna Roguz, Uniwersytet Warszawski,
mgr inż. Michał Fecowicz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
mgr Marzena Majgier, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
mgr Lizaveta Vintsek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr hab. Aleksandra Walczyńska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
mgr Andrzej Słaby, Uniwersytet Łódzki,
dr Maciej Kania, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
dr Marta Labocha-Derkowska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr Ewelina Klichowska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Marcin Czarnołęski, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
mgr Olga Magdalena Cholewińska, Uniwersytet Warszawski, Białowieska Stacja Geobotaniczna, Wydział Biologii
dr Katarzyna Marcisz, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych
dr Łukasz Trębicki, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
prof. dr hab. Jacek Kozak, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
prof. dr hab. Michał Woyciechowski, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr Piotr Zieliński, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. dr hab. Magdalena Błażewicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Szczepko, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
mgr Magdalena Cygan, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr Krystyna Nadachowska-Brzyska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr hab. Tomasz Janiszewski, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
mgr Monika Ostap-Chęć , Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii, Instytut Nauk o Środowisku
prof. dr hab. Bronisław Wojtuń, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. dr hab. Zbigniew Sawłowicz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
dr Robert Maślak, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
mgr Aleksandra Krawczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Geografia i Gospodarka Przestrzenna
mgr Małgorzata Łaciak, Instytut Ochrony Przyrody PAN, IOP PAN
prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Gorczyca, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
dr hab. Janusz Siwek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
dr Anna Jażdżewska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
dr Jadwiga Gałka, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
mgr Jakub Rok, Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych, (ekonomista ekologiczny)
dr Maciej Grodzicki, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej
dr hab. Włodzimierz Mościcki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
prof. dr hab. Andrzej Paulo , Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydz. Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
Dr hab., Prof. Ucz. Marta Szulkin, Uniwersytet Warszawski, Centrum Nowych Technologii
dr hab. Dominik Drzazga, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania, Katedra Zarządzania Miastem i Regionem
dr hab. Maciej Pabijan, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
prof. nadzw. dr hab. Mariusz Sokołowicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
dr Agnieszka Rzeńca, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
prof. nadzw. dr hab. Maciej Turała, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania UŁ
prof. nadzw. dr hab. Justyna Danielewicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
prof. dr hab. Danuta Stawasz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
prof. nadzw. dr hab. Bożena Matusiak, Uniwersytet Łódzki, WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA
dr hab. Michał Żmihorski, Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk,
dr Przemysław Czajor, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
prof. dr hab. Tomasz Wesołowski, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. dr hab. Adam Kotarba, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
dr Iwona Słowińska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
dr Grzegorz Hebda, Uniwersytet Opolski, Instytut Biologii
dr hab. Piotr Łukasik, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr Dorota Jochim, Uniwersytet Łódzki, Filia Uniwersytetu Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim
mgr Jan M. Kaczmarek, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Zoologii
prof. nadzw. dr hab. Jakub Kronenberg, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Zakład Analiz Systemów Społeczno-Ekologicznych
dr Grzegorz Neubauer, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
dr hab. Konrad Hałupka, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
mgr Julia Barczyk, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. dr hab. Wiesław Babik, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
dr Grzegorz Bania, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
prof. nadzw. dr hab. Marek Matejun, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
dr Dawid Weisbrodt, Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii
dr Rafał Ruta, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
prof. nadzw. dr hab. Ludwik Żołnierz, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny
dr Jakub Michalcewicz, Polskie Towarzystwo Entomologiczne,
dr Beata Czyż, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
dr hab. Przemysław Chylarecki, Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie,
dr Barbara Błachno, Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku
prof. dr hab. Zbigniew Dzwonko, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
prof. nadzw. dr hab. Magdalena Krzesłowska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
dr Izabela stachowicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
dr Anna Batorczak, Uniwersytet Warszawski, Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem
dr hab. Anna Kozłowska, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
dr Kamila Reczyńska, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
mgr Waldemar Balcerzak , Karpacka Panstwowa Uczelnia w Krośnie , Zarządzanie
prof. dr hab. Szymon Malinowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki
dr Piotr Markuszewski, Instytut Oceanologii PAN,
