Tunel pod Przełęczą Łupkowską, będący jednym z najstarszych obiektów kolejowych w regionie, to nie tylko techniczny „majstersztyk”, ale także ważny świadek wydarzeń, które na zawsze zmieniły oblicze Europy Środkowej. Zlokalizowany w malowniczej scenerii Beskidu Niskiego i Bieszczadów Zachodnich, tunel ten przez dziesięciolecia pełnił kluczową rolę w transportach towarów i pasażerów, a dziś stanowi atrakcję turystyczną, przyciągającą entuzjastów historii i techniki.
Historia Tunelu Łupkowskiego
Pierwsze prace nad budową tunelu rozpoczęły się w 1872 roku, kiedy to realizowano projekt Pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei Żelaznej. Celem tych działań było stworzenie efektywnego połączenia kolejowego między Budapesztem a Lwowem przez Przemyśl, co miało ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarczego i komunikacyjnego regionu. Tunel pod Przełęczą Łupkowską, stanowił kluczowy element tej trasy, zapewniając płynny przejazd przez górski teren. Pomimo swojej wielkiej wartości, nie zdołał uchronić się przed burzami historii. Podczas I wojny światowej został zniszczony przez Austriaków w 1914 roku, a kilka miesięcy później przez Rosjan. Zniszczenia te były odzwierciedleniem jego strategicznego znaczenia – obiekt był kluczowy dla transportu wojskowego i zaopatrzenia. II wojna światowa przyniosła kolejne wyzwania, gdy tunel został wysadzony przez Polaków w 1939 roku i przez Niemców w 1944 roku.
Fot. fotopolska.eu/mar
Mimo licznych zniszczeń, tunel był kilkakrotnie odbudowywany. Po II wojnie światowej, w 1946 roku, został przywrócony do użytku przez Armię Radziecką. Jednakże, wskutek dalszych zniszczeń i zmieniającej się sytuacji politycznej, obiekt pozostawał zamknięty aż do 1974 roku, kiedy to, po kolejnej renowacji, wznowiono jego działalność. Pełne otwarcie tunelu miało miejsce dopiero w 1996 roku, przywracającym tym samym zarówno przewozy transportowe, jak i pasażerskie.
Znaczenie tunelu pod Przełęczą Łupkowską
Tunel pod Przełęczą Łupkowską to nie tylko inżynieryjny triumf, ale także symbol strategicznego znaczenia regionu w różnych okresach historycznych. Jego rola w zaopatrzeniu Twierdzy Przemyśl podczas I wojny światowej, a także wykorzystanie przez armię sowiecką w czasie II wojny światowej, pokazują, jak ważnym elementem infrastruktury był ten obiekt. Warto podkreślić, że istotną rolę w historii regionu odebrała również stacja kolejowa w Łupkowie, powstała w 1872 roku. Za ciekawostkę można uznać fakt, że w 1880 roku pojawił się tam cesarz Franciszek Józef I, co podkreślało znaczenie tego miejsca w ówczesnym czasie.
Łupków i tunel dziś
Fot. Gminny Ośrodek Kultury w Komańczy
Współcześnie Łupków, mimo że w wyniku II wojny światowej został zniszczony, zachował nie tylko budynek stacji, ale także cmentarz – cenny ślad po dawnej społeczności. Dziś wieś jest miejscem odwiedzanym przez turystów, którzy przyjeżdżając tu chcą odkrywać jej historię oraz korzystać z uroków okolicznych terenów. Do Łupkowa - oprócz własnym pojazdem - można dotrzeć również pociągiem. Podczas wakacyjnych weekendów, zatrzymują się tu pociągi jadące w kierunku słowackich Medzilaborców oraz Sanoka, a także dalekobieżne połączenia z i do Krakowa.
Tunel stanowi nie tylko cenny element dziedzictwa technicznego, ale także atrakcję turystyczną. W okresie letnim organizowane są przejazdy kolejowe na trasie Rzeszów – Sanok – Zagórz – Medzilaborce, które przyciągają turystów z całej Polski oraz zagranicy. Trasa ta, wiodąca przez malownicze tereny, pozwala podróżnym na odkrywanie nie tylko historii tunelu, ale także uroku okolicznych krajobrazów. Odcinek kolejowy między stacjami Medzilaborce i Łupków ma długość prawie 16 kilometrów, z czego 14,5 kilometra przebiega przez teren Słowacji. Tunel w Łupkowie ma 416 metrów długości, z czego 234 metry znajduje się na Słowacji. Najwyżej usytuowany punkt torów, znajdujący się około 80 metrów przed wlotem do tunelu od strony Polski zlokalizowany jest na wysokości 630 m n.p.m. Z tego miejsca torowisko obniża się zarówno w stronę stacji Łupków, jak i w kierunku Słowacji.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.