reklama
Fot. Facebook/Nadleśnictwo Stuposiany, Lasy Państwowe
O śnie wśród niedźwiedzi
Zimowy sen niedźwiedzi, nazywany gawrowaniem, jest jednym z najbardziej fascynujących przystosowań w świecie przyrody. To naturalna reakcja na brak pożywienia i ekstremalne warunki atmosferyczne. Gdy temperatura gwałtownie spada, a lasy pokrywają się śniegiem, niedźwiedzie ograniczają aktywność i wycofują się do swoich gawr, czyli specjalnie wybranych kryjówek. Proces ten pozwala im spowolnić metabolizm nawet o 70%, obniżyć temperaturę ciała, a także zredukować liczbę oddechów i uderzeń serca.reklama
Samce w trakcie snu tracą około 20% masy ciała, a samice, które często w tym okresie rodzą młode, nawet 40%. Długość snu zależy od warunków pogodowych – niedźwiedzie mogą gawrować od 3,5 do 7,5 miesięcy. Co istotne, pozostają w stanie czuwania, gotowe do opuszczenia gawry w razie potrzeby.
Miejsce odpoczynku – czym jest gawra?
Gawra to miejsce, w którym niedźwiedzie znajdują schronienie na zimę. Zwykle znajdują się one w trudno dostępnych rejonach lasów, w gęstych młodnikach lub w naturalnych zagłębieniach terenu. Bywa, że niedźwiedzie wybierają dziuple w starych drzewach, takich jak buki czy jodły. Co ciekawe, w środku gawry zwierzęta śpią na gołej ziemi, a jedyną izolację stanowi ich grube futro.
ZOBACZ TAKŻE: 
Mają one taki układ kostny, że bez problemu składają się przy wchodzeniu i wychodzeniu. Natura tak je przystosowała. Obserwowałem kiedyś Agę (niedźwiedź), jak wychodziła ze swojego domu. Przecisnęła się najpierw jedną łapą, potem drugą, by później wyciągnąć resztę ciała. Śmiesznie to wygląda. Wewnątrz gawry nic nie ma, niedźwiedzie śpią na gołej ziemi. Jedyną izolacją jest ich własne futro
reklama
– zauważa Kazimierz Nóżka, emerytowany leśnik Nadleśnictwa Baligród.
Sen a zagrożenia zewnętrzne
Zmieniający się klimat, brak typowych zim oraz łatwa dostępność odpadków ludzkich mogą zakłócić naturalny cykl gawrowania. Śmieci dają złudne poczucie ciągłej dostępności pożywienia, co może prowadzić do rozregulowania zegara biologicznego. W efekcie niedźwiedzie mogą nie zasnąć w odpowiednim czasie lub zbyt wcześnie przerwać sen. To z kolei zwiększa ryzyko spotkania tych zwierząt w lesie, zwłaszcza na rzadziej uczęszczanych szlakach. W przypadku samic z młodymi przerwanie snu może być katastrofalne. Nowo narodzone niedźwiadki, ważące zaledwie 500 gramów, są całkowicie zależne od ciepła matki.
Na zewnątrz może być minus dwadzieścia stopni Celsjusza, a tam nowo narodzone maleństwo tuli się w cieple do matczynego cyca. Ale matka do wiosny jest więźniem swojej gawry. Nie może wyjść, bo chłód zabiłby młode. Zmienia tylko pozy, przekręca się. Można sobie tylko wyobrazić jaka jest cierpliwa
reklama
– wyjaśnia Kazimierz Nóżka.
Jak chronić niedźwiedzie w ich naturalnym środowisku?
Zimą szczególną ostrożność powinni zachować turyści oraz osoby szukające poroża jeleni, które te zwierzęta gubią od stycznia. Niektóre parki narodowe zamykają w tym czasie szlaki turystyczne, aby chronić śpiące zwierzęta. Nagły hałas czy bliskość człowieka mogą zbudzić niedźwiedzia, co stanowi zagrożenie zarówno dla niego, jak i dla ludzi. Zbudzone niedźwiedzie mogą szukać jedzenia w pobliżu ludzkich osiedli, co dodatkowo naraża je na niebezpieczeństwo.źródło: WWF Polska, Lasy Państwowe, Marcin Szumowski „Niedźwiedzica z Baligrodu i inne historie Kazimierza Nóżki”
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.