Wybór odpowiedniej mapy
Najlepiej sięgnąć po mapy topograficzne lub turystyczne, które są przeznaczone specjalnie dla danego pasma górskiego. Warto przy tym zwrócić uwagę na skalę mapy – optymalna będzie 1:25 000 lub 1:50 000. Im mniejsza liczba po dwukropku, tym więcej szczegółów będzie zawierać mapa.Legenda i oznaczenia
Legenda to jeden z ważniejszych elementów czytania mapy. Znajdziemy w niej symbole oznaczające między innymi schroniska, wierzchołki, źródła wody, granice parków narodowych czy miejsca niebezpieczne. Warto zwrócić uwagę na oznaczenie szlaków w górach, które na mapie są wyszczególnione poprzez kolory szlaków, które nie określają stopnia trudności, a jedynie przebieg trasy.
Skala i dystans
Będąc już w trakcie wędrówki, warto sprawdzić, ile rzeczywiście wynosi 1 centymetr na mapie w terenie. Dla skali 1:50 000 – 1 centymetr to 500 metrów. Dzięki temu oszacujesz czas potrzebny na pokonanie wybranego odcinka. Warto pamiętać, że istotny wpływ będzie miało na to nachylenie terenu.
Analiza poziomic
Poziomice to linie łączące punkty o tej samej wysokości. Im gęściej ułożone, tym stromiej. Jeżeli poziomice są rzadko, teren jest łagodny. Ta wiedza ułatwi rozłożenie sił podczas wędrówki i pomoże w uniknięciu zbyt męczących podejść czy zejść.
Mapa a rzeczywistość
Podczas górskich wędrówek warto regularnie zerkać na mapę i porównywać ją z otoczeniem, np. z układem grzbietów, dolin, rozwidleń szlaków czy potoków, głazów i polan. Dzięki temu łatwiej utrzymać orientację w terenie, a przy tym doskonalić umiejętności czytania mapy.Punkty orientacyjne
Warto także zwracać uwagę na punkty charakterystyczne: skrzyżowania szlaków, przełęcze, wieże widokowe czy granice lasu. Możesz je zapamiętywać lub zapisywać na mapie. Mogą okazać się pomocne, gdybyś z jakiegoś powodu musiał wracać lub sprawdzać swoją lokalizację.
O czym jeszcze warto pamiętać?
Choć mapa papierowa to podstawa, warto mieć przy sobie również kompas. Zwłaszcza podczas gorszej pogody może ułatwić określenie kierunku marszu. Pomocna może okazać się także aplikacja z mapą offline.Przed wyruszeniem w teren warto dokładnie przeanalizować wybraną trasę pod kątem skrzyżowania szlaków, schronisk, czy punktów awaryjnych. Warto również zapisać numery alarmowe i czas przejścia między punktami. To pomoże określić postęp na trasie i zmniejszy ryzyko zgubienia się.
Jeśli już na trasie zorientujesz się, że przez pewien czas idziesz „na ślepo” i nie jesteś w stanie określić swojej lokalizacji na podstawie mapy, warto zawrócić do ostatniego znanego punktu orientacyjnego.
Orientowanie się w terenie i umiejętność czytania mapy to podstawa bezpiecznego wędrowania po górach. Warto zawsze mieć przy sobie mapę papierową, kompas, opcjonalnie mapę w wersji elektronicznej. Bieżąca analiza trasy pomoże w bezpiecznym dotarciu do celu i przeżyciu niezapomnianej przygody.
