Murowana z otoczaków rzecznych i kamienia łupanego, na rzucie prostokąta, Synagoga Leska została wzniesiona prawdopodobnie w połowie XVII wieku, pomiędzy 1626, a 1654 r. Pierwsza wzmianka o synagodze pochodzi z 1764 r.
Cenny leski zabytek
Pierwsza zbudowana w Lesku bożnica była drewniana, powstała prawdopodobnie w II połowie XVI w., w 1580 r. Można o niej znaleźć wzmianki jako „szkoła żydowska”. Druga, murowana stoi do dziś.Niewątpliwie synagoga leska jest przykładem wkładu ludności żydowskiej w dzieje miasta. Łączyła ona funkcję kultową z obronną. Budynek przylegał do wału miejskiego i był elementem wzmacniającym system fortyfikacji miejskich. Przed II wojną światową w Lesku żyło 2,5 tys. żydów.
Przeczytaj również:
Leska bożnica jest nie tylko jednym z najciekawszych zabytków miasta, ale też jednym z najcenniejszych zabytków tego rodzaju w Polsce.
Niestety, wystrój wnętrza nie zachował się, chociaż sama jego architektura budzi podziw manierystyczno-barokowym bogactwem form. W elewacji ściany zachodniej umieszczono Mojżesza z przykazaniami oraz napis:
"Jak przejmujące grozą jest to miejsce, lecz to dom Boży".
Do narożnika ścian frontowej i południowej dobudowano okrągłą wieżę. Wieża zbudowana jest z kamienia, a odtworzona górna kondygnacja – z cegły. Wewnątrz wieży znajdowały się kiedyś drewniane schody, teraz są kamienne. Pod wieżą znajduje się loch, który służył jako więzienie. Wejście do niego prowadzi z sali modlitewnej.
Podczas II wojny światowej, w okresie okupacji, została poważnie zdewastowana. Urządzono w niej magazyn, usunięto wyposażenie i rozebrano dobudówki. Przegniła i zawaliła się więźba dachowa. W końcu pozostały tylko ściany bez dachu i okien.
Po wojnie stała się własnością Skarbu Państwa trafiając pod dozór Prezydium Miejskiego Rady Narodowej w Lesku. 30 września 1959 r. synagoga została wpisana do rejestru zabytków.
W latach 1960-1963 oraz w 1972 r. synagogę gruntownie odrestaurowano. Kolejny remont przeszła w latach 80-tych XXw. Jednak od tego czasu obiekt ponownie stracił na urodzie i wygląda marnie. Odpadł tynk ze ścian zewnętrznych, wypaczyły się i przegniły framugi okien, sypią się ściany i sufity w sali głównej i innych pomieszczeniach. Z każdym kolejnym rokiem pojawiają się coraz większe zniszczenia.
Bieszczadzka Galeria Sztuki w leskiej synagodze
Obecnie, w leskiej synagodze, w głównej części budynku mieści się sala wystawowa Bieszczadzkiej Galerii Sztuki „Synagoga”. Swoje prace wystawiają tu głównie artyści bieszczadzcy. Na wystawie można zobaczyć prace wykonane przez profesjonalistów i amatorów, przedstawicieli wszystkich dziedzin twórczości: malarstwo, rzeźba, rysunek, grafika, ceramika, fotografia, rękodzieło, biżuteria artystyczna, itp.Ponadto każdego roku odbywają się tutaj "Bieszczadzkie Zadumania". Jak czytamy na stronie Bieszczadzkiego Domu Kultury w Lesku
Jest to wystawa która, co roku odbywa się w Galerii Sztuki "Synagoga" w Lesku. Gromadzi ona prace wielu wybitnych bieszczadzkich artystów. Wystawa rokrocznie jest coraz bardziej różnorodna, alei inna od każdej poprzedniej. Ze względu na temat wystawy obrazy, rzeźby, rysunki mają swój specyficzny charakter i klimat. Są to pejzaże bieszczadzkie, cerkwie, ikony, konie, biesy i czady, wędrowcy, anioły, kwiaty i wiele innych ciekawych motywów. Tradycja tego wydarzenia jest już bardzo długa, sięga 1978 roku, kiedy to odbyła się pierwsza impreza pod tą nazwą. W Synagodze, w okresie od maja do połowy października można podziwiać prace ponad 80 artystów, którzy swoje życie związali z Bieszczadami z własnego wyboru, lub łączy ich z tym miejscem szczególna więź i sentyment.
Synagoga leska, podobnie jak i cmentarz żydowski w Baligrodzie, znajduje się na Szlaku Chasydzkim.
Na koniec zwiedzania, warto podejść kilka kroków dalej i wstąpić na niezwykły cmentarz żydowski
Adres synagogi: Lesko, ul. Berka Joselewicza 16
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.