Tego dnia trzy pierwsze żubry dotarły do Mucznego. Od wtedy wszystko się zaczęło

Choć dziś trudno wyobrazić sobie Bieszczady bez żubrów, ich historia w tym regionie jest pełna dramatycznych zwrotów akcji. Pierwotnie te potężne ssaki zamieszkiwały tutejsze lasy, jednak wojny oraz działalność człowieka doprowadziły do ich całkowitego wyginięcia w tym rejonie. Przez wiele lat nie było tu ani jednego dziko żyjącego żubra. Przełom nastąpił w 1963 roku, kiedy podjęto decyzję o reintrodukcji gatunku. Pierwsze osobniki sprowadzono z innych części Polski, tworząc zalążek nowej populacji. Od tego czasu Bieszczady stały się jednym z najważniejszych miejsc w Polsce, gdzie żubry żyją na wolności, a ich liczba systematycznie rosła.

Krok w stronę ochrony żubrów

Kluczowym krokiem w ochronie bieszczadzkiej populacji było utworzenie zagrody pokazowej, którą otwarto w 2012 roku na siódmym kilometrze drogi ze Stuposian do Mucznego. Jej powstanie miało kilka celów – przede wszystkim poprawę kondycji genetycznej żubrów, które w Bieszczadach były narażone na choroby i problemy wynikające z ograniczonej puli genowej. Właśnie tutaj planowano stworzyć nową grupę żubrów o zróżnicowanym pochodzeniu, co miało zwiększyć ich odporność i szanse na długoterminowe przetrwanie. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla bieszczadzkiej populacji była gruźlica, która dotknęła żubry żyjące na terenie Nadleśnictwa Stuposiany. Właśnie dlatego do Mucznego sprowadzono osobniki z różnych krajów, w tym z Polski, Francji, Niemiec i Szwajcarii. Miało to na celu wzmocnienie genetyczne miejscowej populacji i zwiększenie jej odporności na choroby.

Szwajcarscy pionierzy w Mucznem

Dokładnie 16 lutego 2012 roku do Mucznego dotarły pierwsze trzy żubry ze Szwajcarii: trzyletnie krowy Uroa i Tjlii oraz dwuletni byk Urkan. Przyjechały one z ogrodów zoologicznych w Bernie i Goldau, pokonując ponad 30-godzinną trasę do nowego domu.

Rozładunek zwierząt odbywał się już po zmroku, co dodało całemu wydarzeniu nieco dramatyzmu. Gdy żubry opuszczały transportowe skrzynie, niemal natychmiast zaczęły poruszać się po śniegu, który wówczas sięgał nawet metra wysokości. Ich zachowanie wskazywało na to, że podróż zniosły bardzo dobrze. Już pierwszej nocy zaczęły eksplorować nowy teren, wydeptując sobie ścieżki do wodopoju oraz w kierunku paśnika, w którym przygotowano dla nich różnorodną karmę. Sprowadzona do Mucznego trójka została dobrana w taki sposób, aby ograniczyć pokrewieństwo z już żyjącymi w Bieszczadach żubrami. Było to kluczowe dla przyszłego rozwoju populacji. Zwierzęta szybko zaaklimatyzowały się w nowym otoczeniu i stały się początkiem nowej linii bieszczadzkich żubrów.

Ważny punkt turystyczny

Od momentu sprowadzenia pierwszych żubrów do Mucznego w 2012 roku, zagroda pokazowa zaczęła odgrywać kluczową rolę w ochronie i popularyzacji tych zwierząt. Na przestrzeni lat stała się jednym z najważniejszych punktów turystycznych w Bieszczadach, przyciągając zarówno miłośników przyrody, jak i tych, którzy po raz pierwszy chcą zobaczyć żubry z bliska. Specjalnie przygotowana platforma widokowa umożliwia obserwację zwierząt w ich naturalnym środowisku, bez zakłócania ich spokoju. Co ważne, miejsce to jest dostępne dla wszystkich – wstęp jest darmowy, a odwiedzający mogą podziwiać żubry o każdej porze roku, obserwując ich zachowanie w różnych warunkach atmosferycznych. Dzięki temu zagroda w Mucznem nie tylko chroni te imponujące ssaki, ale także edukuje kolejne pokolenia na temat potrzeby ich ochrony i roli, jaką odgrywają w bieszczadzkim ekosystemie.

Dlaczego ochrona żubrów jest tak istotna?

Żubr to największy ssak lądowy Europy, a jego obecność w polskich lasach jest symbolem sukcesu w ochronie zagrożonych gatunków. Jeszcze na początku XX wieku sytuacja żubrów była dramatyczna – na wolności nie pozostał ani jeden osobnik. Dzięki wieloletnim staraniom naukowców i leśników udało się nie tylko uratować ten gatunek przed wyginięciem, ale także odbudować jego populację w kilku regionach Polski, w tym w Bieszczadach.