W obiekcie „Niedźwiadek pod Holicą” odbyło się spotkanie z cyklu „Bieszczadzka Burza Mózgów”. Wydarzenie przyciągnęło licznych przedstawicieli władz lokalnych, instytucji, nadleśnictwa, przewodników oraz gestorów turystyki, którzy wspólnie debatowali o przyszłości regionu. Inicjatorem spotkania była Lucyna Beata Pściuk, wraz z Arkadiuszem Kucem, prezesem Stowarzyszenia Nowoczesne Bieszczady oraz właścicielem „Niedźwiadka”, a także Maciejem Szpiechem, nadleśniczym Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne.

Po oficjalnym otwarciu, Arkadiusz Kuc przedstawił szczegółowy plan wydarzenia, które podzielono na dwie części – merytoryczną i terenową. Pierwsza obejmowała prezentacje, panele dyskusyjne i wystąpienia zaproszonych gości, a druga zakończyła się wspólnym wyjściem na wieżę widokową na Holicy, która od momentu powstania stała się popularnym celem turystów odwiedzających Bieszczady.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się: Tomasz Plezia, dyrektor Bieszczadzkiego Centrum Turystyki i Promocji w Ustrzykach Dolnych, Krzysztof Mendzios, dyrektor Bieszczadzkiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Ustrzykach Dolnych oraz Maciej Szpiech, nadleśniczy Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne.

Potencjał, który napędza rozwój

Pierwszym prelegentem był Tomasz Plezia, który z opowiedział o rozwijającej się ofercie turystycznej gminy Ustrzyki Dolne.

Zależało nam, żeby pójść trochę do przodu, bowiem od strony historycznej, od strony zabytków znamy gminę Ustrzyki Dolne. My chcielibyśmy przekazać atrakcje, dzięki którym każdy zmęczy się i spędzi dobrze czas

– mówił Tomasz Plezia.

Obok znanych już w regionie stoków narciarskich – Laworty, Gromadzynia oraz wyciągu przy Hotelu Arłamów – które niezmiennie cieszą się dużą popularnością i dobrą kondycją techniczną, turyści mogą korzystać z tras biegowych i licznych szlaków turystycznych, doskonale wpisujących się w górski charakter regionu. Sportowa infrastruktura Ustrzyk zyskuje na znaczeniu również dzięki zaangażowaniu Ośrodka Sportu i Rekreacji, a między innymi lokalny stadion, z którego korzysta na co dzień MKS Bieszczady, stanowi istotny punkt na sportowej mapie miasta. Nie można pominąć także obecności Hotelu Arłamów, prestiżowego obiektu, który – jak podkreślił Tomasz Plezia – skupia w sobie sport na najwyższym poziomie, odpoczynek i wiele więcej.

Oprócz tego, w Ustrzykach Dolnych znajduje się także Park pod Dębami, stadniny koni, tężnia solankowa, ogród sensoryczny, 14-metrowa ścianka wspinaczkowa czy kompleks boisk wielofunkcyjnych, które spełniają ważną funkcję przede wszystkim dla dzieci i młodzieży. Zimą nie brakuje też atrakcji. Działa lodowisko, a naturalne walory krajobrazowe przyciągają miłośników aktywności fizycznej

– dodał.

Gmina aktywnie stawia także na wydarzenia kulturalne i sportowe. Do kalendarza na stałe wpisał się między innymi Ustrzycki Festiwal Rockowy z koncertem grupy KSU, „Kolęda bez granic”, czyli charytatywna inicjatywa wspierająca potrzebujących czy Festiwal Filmów Górskich, który przyciąga znane nazwiska i miłośników kina z całej Polski. Nie brakuje również nowości – takich jak Proziak Gravel czy Dogtrekking, czyli zawody na orientację z udziałem czworonogów

Jest to przede wszystkim impreza rodzinna. Tak jak organizator przedstawiał nam swoją ofertę, zaznaczył, że najważniejsze jest to, by ludzie spotykali się wspólnie i wspólnie spędzali czas

– mówił dyrektor.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Ważnym wydarzeniem o ogólnopolskim, a nawet ogólnoświatowym zasięgu jest także planowany start honorowy Orlen Wyścigu Narodów z Rynku w Ustrzykach Dolnych. Co warto dodać, miasto znalazło się już wcześniej na mapach prestiżowych imprez Czesława Langa. Do inicjatyw planowanych na terenie gminy należy też Bitwa Regionów, konkurs kulinarny dla Kół Gospodyń Wiejskich z trzech powiatów, promujący lokalne smaki i dziedzictwo kulinarne.

Bogata oferta turystyczna gminy to także muzea i miejsca pamięci – wśród nich Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Muzeum Młynarstwa i Wsi z chatą chlebową, w której organizowane są warsztaty, Mini Muzeum Kopalnictwa Ropy Naftowej czy Muzeum Rozmaitości w Brzegach Dolnych. A dla miłośników górskich wędrówek przygotowano projekt Korony Ustrzyckich Gór, w skład której wchodzi pięć charakterystycznych szczytów: Kamienna Laworta, Mały Król, Holica, Gromadzyń i Orlik.

Każdy z nich jest wyjątkowy i o innej charakterystyce. Najbardziej popularna Holica została dodatkowo wzbogacona o wieżę widokową, która przyciąga turystów o każdej porze roku

– komentował Tomasz Plezia.

Infrastruktura i współpraca z Nadleśnictwem

Michał Wnuk, burmistrz Ustrzyk Dolnych, podkreślał znaczenie współpracy z nadleśnictwami przy rozwijaniu infrastruktury.

Realizujemy obecnie szereg różnorodnych projektów, w tym jedną z kluczowych inwestycji – kompleksową modernizację Parku pod Dębami. Naszym celem jest przywrócenie mu pełnej funkcjonalności, ponieważ dostrzegamy w tym miejscu ogromny potencjał rekreacyjny i społeczny. Posiadamy kilka dopracowanych koncepcji aranżacyjnych, które z powodzeniem planujemy wdrożyć w najbliższym czasie. Równolegle prowadzimy działania zmierzające do budowy stadionu zimowego, co jest możliwe dzięki ścisłej współpracy z panem Maciejem Szpiechem. Jesteśmy na finalnym etapie procedury zamiany nieruchomości, która umożliwi nam stworzenie całorocznych tras biegowych. Chcemy również zwiększyć dostępność naszych szlaków turystycznych dla rowerzystów. Dzisiejsze możliwości, jakie dają rowery elektryczne, znacząco poszerzają zasięg i komfort poruszania się po terenach górskich. Z tego względu planujemy rozwój tras rowerowych, w szczególności prowadzących przez tereny leśne, co pozwoli uniknąć ruchliwych dróg i zwiększy bezpieczeństwo użytkowników. W tym kontekście niezwykle istotna jest współpraca

– zaznaczył burmistrz.

Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego. Nowe centrum integracji

Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Ustrzykach Dolnych staje się nowym, wielowymiarowym punktem na mapie regionu. Mieści się na terenie dawnej rafinerii „Fanto”, a dokładnie w zmodernizowanym budynku dawnej beczkarni, miejscu, gdzie niegdyś przechowywano beczki z ropą. Dziś, po gruntownej modernizacji, przeprowadzonej dzięki wsparciu funduszy, obiekt zyskał zupełnie nowy wymiar.

Chcielibyśmy, żeby oprócz przekazywania bieszczadzkiej kultury w pigułce, spróbować też skoordynować sieć współpracy właśnie w dziedzinie turystyki

– mówi Krzysztof Mendzios, dyrektor Centrum.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Już od pewnego czasu miejsce tętni życiem, organizując warsztaty, wydarzenia, spotkania, a także edukując młodzież. Centrum kieruje swoją ofertę do szkół z aż czterech ościennych województw, aktywnie zapraszając placówki do odwiedzin i uczestnictwa w bogatym programie zajęć. Co należy podkreślić, prawdziwą perełką obiektu jest najnowocześniejszy w tej części Europy pokaz immersyjny – innowacyjna forma prezentacji, która angażuje wszystkie zmysły odbiorcy.

Imersyjny to taki, w którym bierze udział cały człowiek. Treści wyświetlają się na ścianach, podłodze, suficie, a człowiek jest wewnątrz tego

– wyjaśnia Krzysztof Mendzios.

Oprócz tego, Centrum dysponuje trzema salami warsztatowymi oraz przestrzenią konferencyjną, a także innowacyjną instalacją – „Bieszczadzkim Wehikułem Czasu”, czyli interaktywną ścianą z multimedialnym przewodnikiem, który pozwala poznać region w przystępny i nowoczesny sposób. Instytucja skupia się na łączeniu turystyki z historią, posługując się narzędziami cyfrowymi i atrakcyjnymi formami narracji.

Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego nie tylko prezentuje przeszłość, ale aktywnie współtworzy przyszłość Bieszczadów. Otwarte na współpracę, stawia sobie ambitny cel – objęcie roli koordynatora „Strategii Marki Bieszczadów”, dokumentu stworzonego przez Powiat Bieszczadzki w 2018 roku.

My tej strategii mamy taką ambicję, żeby być podmiotem, który będzie tym zarządzał

– podkreśla dyrektor placówki.

Planowane są między innymi wystawy czasowe, zbieranie regionalnych artefaktów, promowanie tak zwanej popkultury bieszczadzkiej, czyli przedstawianie regionu jako tła wielu filmów i seriali, które powstały właśnie na tym terenie. To także przestrzeń, w której etniczna i kulturowa różnorodność regionu ma znaleźć swoje pełne odzwierciedlenie.

Powiat Bieszczadzki to nie tylko Łemkowie, Bojkowie czy Polacy – jak wiadomo, tych grup etnicznych, narodów było tu więcej, chcemy to pokazać

– dodał.

Ważną częścią działalności będzie także rozwój turystyki zorganizowanej – Centrum opracowuje obecnie pięć tras turystycznych, z których jedna będzie przebiegać przez Koronę Gór Ustrzyckich. Planowane są jednodniowe wycieczki z przewodnikami, mające na celu nie tylko przybliżenie historii regionu, ale również umożliwienie jej doświadczenia na własnej skórze.

Chcemy też zgromadzić coś takiego, by każdy doświadczalnie spróbował czegoś, co było wykorzystywane kiedyś. Żeby np. przed budynkiem Centrum ktoś mógł przeciąć kłodę piłą „moja-twoja”

– mówi Krzysztof Mendzios.

Kulinarna rywalizacja Kół Gospodyń Wiejskich

O kulinarnej stronie promocji regionu opowiedziała Karina Kwaśnik, która przedstawiła szczegóły Bitwy Regionów.

To wydarzenie dedykowane Kołom Gospodyń Wiejskich i stowarzyszeniom promującym lokalną kuchnię. Najpierw wybierane są przepisy, a potem odbywa się rywalizacja – u nas w Ustrzykach Dolnych. To nie tylko promocja kulinariów, ale też ogromne wydarzenie integrujące lokalną społeczność

– mówiła wiceburmistrz Ustrzyk Dolnych.

Strategiczne podejście do rozwoju

Marek Andruch, starosta powiatu bieszczadzkiego, zaznaczył, że działania powiatu są komplementarne wobec gminnych inicjatyw.

Nie chcemy konkurować, ale uzupełniać ofertę. Bieszczadzkie Centrum Dziedzictwa Kulturowego dopiero się rozwija – teraz działa na 30–40% możliwości. Wkrótce poszerzymy działalność o kolejne przestrzenie i wydarzenia. Dążymy do stworzenia sieci powiązań między samorządami, stowarzyszeniami i lokalnym biznesem

– skomentował.

Dodał również, że modernizacja dróg powiatowych znacznie poprawiła dostępność regionu dla turystów.

Większość dróg jest wyremontowana. Mamy świadomość, że są jeszcze mosty do przebudowy i inne wyzwania, ale dzięki temu, co już zrobiliśmy, turysta może dziś bez problemu dotrzeć do każdego zakątka Bieszczadów

– zaznaczył starosta.

O Nadleśnictwie Ustrzyki Dolne

Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne obejmuje rozległy i zróżnicowany obszar, leżący na pograniczu dwóch powiatów – bieszczadzkiego i leskiego – oraz pięciu gmin: Ustrzyki Dolne, Czarna, Olszanica, Solina i Tyrawa Wołoska. Największą część stanowi gmina Ustrzyki Dolne, która zajmuje aż 72% powierzchni nadleśnictwa. Obszar ten sięga od granicy z Ukrainą aż po okolice Rozpucia. To niezwykle malowniczy teren, o wysokim stopniu zalesienia – obecnie lasy pokrywają ponad 63% powierzchni, podczas gdy w latach 40. XX wieku było to zaledwie 16%. Nadleśniczy Maciej Szpiech podkreślił, że tak imponujący wzrost nie był wyłącznie zasługą leśników – w ogromnym stopniu przyczyniła się do niego także lokalna społeczność, która w czynie społecznym sadziła drzewa na zniszczonych i wylesionych terenach. Przykładem może być Mały Król – góra zalesiona przez pracowników służby zdrowia. W nadleśnictwie znajduje się wiele cennych przyrodniczo obszarów, a w tym strefy ochrony ptaków, rezerwaty przyrody, a także miejsca chronione w ramach programów Natura 2000. 100% powierzchni nadleśnictwa objęte jest którąś z form ochrony. Szczególne znaczenie ma również ochrona rzadkich gatunków ptaków, jak orzeł przedni, którego aż 20% krajowej populacji występuje właśnie tutaj.

Fot. Kamil Mielnikiewicz

Jak zauważył Maciej Szpiech, gospodarka leśna prowadzona jest w oparciu o dziesięcioletni Plan Urządzenia Lasu, precyzyjnie regulujący wszystkie działania – od odnowień i zalesień, po ilość pozyskiwanego drewna. Nadleśnictwo zatrudnia obecnie 64 osoby, a współpracujące firmy leśne dają pracę około 100 osobom, generując rocznie milionowe kontrakty. Sprzedaż drewna prowadzona jest zgodnie z obowiązującym prawem i zasadami UE – większość odbiorców to firmy krajowe, a drewno trafia do zagranicznych nabywców tylko w niewielkim procencie (np. dla włoskich producentów instrumentów muzycznych czy słowackiej firmy papierniczej). Szczególny nacisk kładziony jest na to, by surowiec był przetwarzany lokalnie, a nie trafiał do pośredników eksportujących drewno poza UE, np. do Chin.

Oprócz zadań stricte gospodarczych i przyrodniczych, Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne rozwija także infrastrukturę turystyczną i edukacyjną – buduje ścieżki, wiaty, wieże widokowe, miejsca na ogniska oraz wspiera lokalne inicjatywy historyczne i patriotyczne. Nadleśniczy podkreślał, że turystyka stała się integralnym elementem działalności Lasów Państwowych w regionie, a dzięki dialogowi z lokalną społecznością możliwe jest pogodzenie ochrony przyrody, gospodarki leśnej i rozwoju regionu.

Miasto Sanok (1)