Mleczaj rydz. W Bieszczadach pojawił się rudy król jesiennych lasów

Rydz - z czym go jeść? 

Fenomenalnie smakuje podsmażony na maśle, pieczony na blasze lub marynowany w zalewie octowej. Są i wielbiciele kiszonych rydzów. Pyszna jest również jajecznica z rydzami lub jajko sadzone na rydzach. Rydze można mrozić, ale nie nadają się do suszenia.   

Rydz - jak wygląda?

Mleczaj rydz jest grzybem z rodziny gołąbkowatych. Rydz ma charakterystyczny, pomarańczowy kolor, który widać już z większej odległości. Młode rydze mają kapelusz płaski lub lekko wypukły z podwiniętymi do dołu brzegami. Widoczne są na nim jaśniejsze i ciemniejsze kręgi. Starsze okazy, z większymi kapeluszami są w środku wklęsłe i lejkowate. W miejscu uszkodzenia rydz przybiera zielonkawy kolor. Blaszki rydza są delikatne i łamliwe. Charakterystyczne dla rydza jest mleczko, które po uszkodzeniu czy przecięciu rydza jest brudząco pomarańczowe. Rydze mają niski i kruchy trzon, u starszych osobników pusty w środku. 

Wartości odżywcze rydzów

Rydze zawierają sporą ilość witamin i minerałów. Są to m.in. cynk, fluor, jod, magnez, fosfor, potas, wapń, żelazo i witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6, B12), a także  A, C, D i E. Ponadto rydze są bogate w tłuszcze, białka i węglowodany. Są też niskokaloryczne - w 100 g mają 40 kcal.

Kiedy i gdzie występują rydze?

W polskich lasach można je spotkać od sierpnia do listopada. W tym roku, w Bieszczadach pojawiły się po 20 września. Najcześciej występują w lasach świerkowych i liściastych zagajnikach. Warto zwrócić uwagę na rosnące wśród takich lasów sosny, tam lubią rosnąć rydze. Podobno rydze lubią podłoże piaszczyste, ale nam się zdarza zbierać je również w mokrych wąwozach pełnych jesiennych liści. 

Jak odróżnić rydza od podobnych grzybów trujących? 

Mleczaj rydz est z pewnością celebrytą wśród grzybów, cieszącym się popularnością wśród miłośników zbierania grzybów i kucharzy. Jednak zawsze należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa i mieć pewność, że zbierane grzyby są bezpieczne do spożycia. Chociaż mleczaj rydz jest gatunkiem jadalnym, to zawsze należy zachować ostrożność podczas zbierania grzybów. Istnieją łudząco podobne gatunki grzybów, które są trujące i niejadalne. Są to mleczaj wełnianka i olszówka czyli krowiak podwinięty. 

Mleczaj wełnianka

Toksyczny mleczaj wełnianka (Lactarius torminosus) jest bardziej brązowy lub cielistoróżowy niż pomarańczowy i jest pokryty „włoskami”, których nie ma rydz mleczaj. Brzeg kapelusza jest pokryty zwisającymi „włoskami”. Jego miąższ jest różowawy. Blaszki mają kolor biały lub jasnokremowy, a miąższ biały i twardy. Mleczko mleczaja wełnianki jest białe. Zjedzenie toksycznego mleczaja wełnianki powoduje objawy żołądkowo - jelitowe: wymioty, ból brzucha i biegunkę. Jego wcześniejsze nazwy to rydz koński, rydz fałszywy, rydz kosmaty, rydz psi, wełniak. 

Olszówka czyli krowiak podwinięty

Olszówka, jeszcze do końca lat 80. XX w., uznawana była za smaczny grzyb jadalny, ale obecnie podkreśla się jej silne właściwości trujące. Najnowsze badania wykazują, że długotrwałe spożywanie olszówki może doprowadzić do rozpadu czerwonych ciałek krwi, a nawet do śmierci. Brzeg kapelusza jest podwinięty, miąższ żółtawy. Kapelusz olszówki może mięć kolor oliwkowy, bordowy, szarobrunatny lub brązowy. Olszówka nie wydziela pomarańczowego mleczka.