Każda rzeka rozpoczyna swoją podróż w obszarze źródliskowym, gdzie z pozoru niepozorne strumienie, stopniowo łączą się tworząc coraz większy nurt. W naukowym określeniu początku rzeki, zwraca się uwagę na jej najwyżej położony odcinek, który przewodzi największą ilość wody i ma największą długość.
To właśnie ten odcinek określa się mianem źródła rzeki, stanowiącego zarówno jej początek geograficzny, jak i symboliczny – miejsce, gdzie historia wodnego żywiołu bierze swój początek.
Wytik r. Sian
W Bieszczadach, po stronie ukraińskiej, ale jeszcze w linii granicy stoi obelisk z napisem Wytik Riky Sian. Istotnie, blisko jego podnóża wybija źródełko. Prawdopodobnie nie jest to jednak początek Sanu. Za główne uznali je w 1966 r. geografowie z Uniwersytetu Lwowskiego, ale niewątpliwie jest ono tylko jednym ze źródeł. Z przytwierdzonej do obelisku tablicy dowiadujemy się, że długość Sanu to 444 km, a wysokość na której pojawia się źródełko to 950 m n.p.m.Długość rzeki San na przestrzeni lat była przedmiotem różnych obliczeń. W XIX wieku uważano, że rzeka mierzy 399 km. Kolejne pomiary wykazywały, że San ma długość 443,4 km, chociaż często przytaczano liczbę 444 km - zapewne głównie z powodu łatwości zapamiętania tego ciągu cyfr – trzech czwórek. Najnowsze, dokładne pomiary podają długość rzeki San na 457,76 km.
Informacja umieszczona na obelisku o "oficjalnym" źródle Sanu, położonym na wysokości 950 m n.p.m., sugeruje inne możliwe umiejscowienie początku rzeki — w rejonie kulminacji szczytu Piniaszkowego, który wznosi się na wysokość 960 m n.p.m. Tymczasem źródło, przy którym znajduje się obelisk, umiejscowione jest znacznie niżej, na wysokości około 880 m n.p.m., co dodatkowo podkreśla różnice w lokalizacji źródeł rzeki. Wskazywałoby to na to, że obelisk jest symboliczny.
Strzałką jest zaznaczone źródełko/fot. Agnieszka Skucińska
Gdzie jest źródło Sanu?
Według przedwojennych polskich kartografów, źródło Sanu znajduje się nieco bardziej na wschód, prawdopodobnie na południowo-wschodniej stronie szczytu Piniaszkowy, który wznosi się na wysokość 960 metrów, w lesie Rubań. Zarówno na mapach z okresu przedwojennego, jak i na współczesnych, źródło to jest zaznaczone jako punkt, z którego wypływa rzeka.Wojciech Krukar, geograf, przewodnik górski oraz autor map i przewodników turystycznych, wykładowca na uczelni PANS w Krośnie (dawniej KPU), zidentyfikował inne, możliwe źródło Sanu. Według niego znajduje się ono na południowym krańcu ukraińskich Sianek, przy ujęciu wody pod wzgórzem Diwka, u stóp Przełęczy Użockiej. Podobne spostrzeżenia miał Mieczysław Orłowicz, który w powojennym przewodniku opisał, że le San sięga licznymi źródłami Przełęczy Użockiej i Opołonka. Woda wypływająca w tym regionie już przed wojną była uznawana za jedno z źródeł rzeki San.
Gdziekolwiek jednak jest prawdziwe źródło Sanu, to naprawdę warto wybrać się na wyprawę do umownego źródła.
Jak dotrzeć do umownego źródła Sanu?
Do umownego źródła Sanu dotrzemy z parkingu w Bukowcu, gdzie należy zostawić samochód. Stąd wędrówka prowadzi wytyczonym szlakiem "W dolinie górnego Sanu". Po drodze koniecznie zboczcie z trasy odwiedzając Beniową. Podczas dalszej wędrówki, w Siankach, traficie na podmurówkę dworu Stroińskich, a dalej na Grób Hrabiny. Wędrując lekko pod górę w kierunku źródła Sanu, na wzgórzu Wierszek, znajduje się punkt widokowy z tablicą, na której jest opisana panorama. Zobaczycie stąd ukraińskie Sianki i bardzo możliwe, że usłyszycie i zobaczycie pociąg jadący po Przełęczy Użockiej.Długość trasy: Około 6-7 godzin pieszo; czas można znacząco skrócić, korzystając z roweru do wiaty BdPN.
Zalecenia dotyczące wyprawy:
- Rower - jeśli masz możliwość, zabierz rower, aby pokonać część trasy szybciej i bez większego wysiłku. Idealnie sprawdzi się rower górski ze względu na (miejscami) dosyć kamieniste podłoże. Droga jest utwardzona.
- Prowiant - zaopatrz się w wystarczającą ilość jedzenia i wody. Po drodze nie ma możliwości kupienia czegokolwiek.
- Odpowiednie ubranie - warunki pogodowe mogą być zmiennie, dlatego weź ze sobą odzież dostosowaną do pogody, w tym wodoodporną kurtkę i dodatkowe warstwy ubrań na chłodniejsze dni. Po drodze jest tylko jedna zadaszona wiata.
- Przed wyruszeniem na trasę koniecznie sprawdź prognozę pogody. W górach pogoda może szybko się zmieniać, więc warto być przygotowanym na wszelkie warunki.
- Trasa nie jest wymagająca, ale jest długa prowadzi przez odosobnione tereny, więc nie zapomnij zabrać ze sobą telefonu komórkowego z naładowaną baterią i ewentualnie przenośnego ładowarki. Ale ostrzegamy! Wyłącz dane komórkowe na czas wędrówki bo drodze złapie Cię roaming ukraiński, a to wiąże się z wysokimi opłatami.
- Informuj kogoś o swoich planach i przewidywanym czasie powrotu.
Dalej droga prowadzi już do Źródeł Sanu. Powrót tą samą drogą.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.