Fot. Saga
Przez teren Nadleśnictwa Lutowiska przebiega dziewięć ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych. Po wszystkich ścieżkach można wędrować z psem.
- Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Hulskie” – długość 4 km, czas przejścia ok. 1,5 godziny, 5 przystanków. Cel – ukazanie najcenniejszych fragmentów drzewostanu bukowo-jodłowego o charakterze naturalnym.
- Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Dwernik-Kamień” – długość 4 km, czas przejścia ok. 1,5 godziny, 5 przystanków. Cel – ukazanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych oraz przybliżenie gospodarki leśnej prowadzonej w trudnych górskich warunkach.
- Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Hylaty” w ramach EkoMuzeum „W Krainie Bojków” – długość 12 km, czas przejścia ok. 4 godziny. Cel – ukazanie pozostałości po ludności bojkowskiej oraz zaprezentowanie najciekawszych walorów przyrodniczych.
- Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Dwernik-Otryt-Chmiel” – długość 3 km, czas przejścia 7,5 godziny, 7 przystanków. Cel – pokazanie przyrody najdzikszego pasma Bieszczadów.
- Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Procisne-Dwernik” -długość 12 km, czas przejścia ok. 3 godziny, 12 przystanków. Cel – ukazanie walorów przyrodniczych okolicy oraz przełom Sanu.
- Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Rajskie” – długość 3 km, czas przejścia ok. 1 godzina, 11 przystanków. Cel – zaprezentowanie najciekawszych walorów przyrodniczych.
- Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Szkółki leśne w Smolniku” – długość 1,5 km, czas przejścia ok. 1 godzina, 7 przystanków. Cel – pokazanie cyklu produkcyjnego sadzonek leśnych na szkółce otwartej i podokapowej. Aktualnie szkółka już nie istnieje, ale można zobaczyć jak na jej terenie odnawia się las.
- Ścieżka przyrodniczo-historyczna „ Wokół Lutowisk” – długość 13 km, czas przejścia 3 godziny. Ścieżka ta powstała w ramach Ekomuzeum „Trzy kultury”, „czyli muzeum bez murów, którego obiekty (eksponaty) rozproszone są w terenie i tworzą kolekcję obrazującą wartości przyrodnicze oraz kulturowe regionu, a także dorobek jego mieszkańców w przeszłości i obecnie”. Prowadzi przez miejsca atrakcyjne widokowo i przyrodniczo oraz miejsca związane z historią trzech narodów: Polaków, Żydów i Ukraińców, którzy tworzyli historię tych terenów. Ścieżka utworzona wspólnie z Urzędem Gminy w Lutowiskach.
- Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Przez bieszczadzki las” – długość 12 km, czas przejścia ok. 3 godziny, 12 przystanków. Cel ukazanie cykli produkcyjnych z zakresu hodowli, użytkowania i ochrony lasu.
Ścieżki nadające się ewentualnie na spacery z wózkiem to te, które prowadzą utwardzonymi drogami stokowymi: „Przez Bieszczadzki Las”, „Rajskie”, „Procisne – Dwernik”„Hulskie”. Rekomendowane jest jednak użycie kółek terenowych do wózków, gdyż zwykłe „miejskie” mogą nie poradzić sobie na nawierzchni. terenie Nadleśnictwa Lutowiska znajduje się pięć wiat przeznaczonych dla turystów.
- Wiata Nasiczne wyposażona w palenisko
- Wiata Domek Myśliwski
- Wiata Sękowiec wyposażona w palenisko
- Wiata przy drodze Studenne-Sękowiec
- Wiata przy ścieżce „Przez bieszczadzki las” – obok wiaty znajduje się miejsce na ognisko
Na terenie będącym w zarządzie Nadleśnictwa Lutowiska znajduje się 159 pomników przyrody:
- 155 pojedynczych drzew następujących gatunków: Buk zwyczajny, brzoza brodawkowata, czereśnia pospolita, dąb bezszypułkowy, grusza pospolita, jałowiec pospolity, jabłoń pospolita, jodła pospolita, jarząb pospolity, jesion wyniosły, klon jawor, lipa drobnolistna, modrzew europejski, sosna pospolita, wierzba, wiąz górski,
- 1 grupa drzew w Leśnictwie Nasiczne, gatunek buk zwyczajny,
- 3 pomniki przyrody nieożywionej w Leśnictwach: Nasiczne, Jawornik i Sękowiec.
Pomnikami przyrody na terenie Nadleśnictwa Lutowiska ustanowiono następujące elementy przyrody nieożywionej:
- szczytowa część Dwernika Kamienia,
- Wodospad Szepit na potoku Hylatym,
- Ściana skalna w Krywem.
Najbardziej spektakularnymi pomnikami są: część szczytowa Dwernika Kamienia oraz Wodospad Szepit na potoku Hylatym, które koniecznie trzeba zobaczyć będąc w Bieszczadach.
Najłatwiej dostępne drzewa, a jednocześnie robiące duże wrażenie na obserwatorze:
- Jesion „Stanisław” rosnący w Zatwarnicy przy sklepie
- Wierzba w okolicach Hulskiego (rośnie przy drodze powiatowej relacji Zatwarnica-Krywe)
- Jawor w okolicach Hulskiego (rośnie przy drodze powiatowej relacji Zatwarnica-Krywe),
- Buk w drodze na Dwernik-Kamień (przy ścieżce dydaktycznej).
Ciekawostki przyrodnicze lub inne zlokalizowane na terenie Nadleśnictwa Lutowiska:
Dwernik-Kamień
Dwernik-Kamień to szczyt widokowy o wysokości 1004 m n.p.m., objęty ochroną prawną jaką jest pomnik przyrody nieożywionej. Rozciąga się z niego widok na Połoninę Caryńską, Połoninę Wetlińską, Smerek, Magurę Stuposiańską, a także na dolinę wsi Caryńskie. Wejście z parkingu w miejscowości Nasiczne ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną „Dwernik-Kamień”. Na miejscu postojowym w Nasicznem dodatkowo znajduje się wiata z możliwością palenia ognisk.
Przydatne informacje: samochód można zostawić na parkingu nadleśnictwa; ścieżka wymagająca, należy zaopatrzyć się w odpowiedni strój i obuwie terenowe; różnica wysokości ok. 360 m.
Wodospad Szepit na potoku Hylaty
Wodospad Szepit na potoku Hylatym jest jednym z ciekawszych miejsc, które warto zobaczyć będąc w Bieszczadach. Jest najwyższym wodospadem w tych górach. W latach 60. XX w. zaczęto budować drogę, a pod jej budowę posłużyły kamienie z Hylatego. Do wodospadu prowadzą metalowe schody i poręcze, co umożliwia zobaczenie kaskad z bliska. Dojście z Zatwarnicy. Czas przejścia w jedną stronę: ok. 30 minut.
