reklama

Cerkiew w Górzance

Opublikowano: Aktualizacja: 
Autor:

Cerkiew w Górzance - Zdjęcie główne
reklama
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

Warto zobaczyć
reklama

Drewniana cerkiew w Górzance p.w. Św. Paraskewii znajduje się na wzgórzu, w samym centrum wsi. 

Zbudowano ją w 1835 r dzięki staraniom Feliksa Giebułtowskiego, ówczesnego dziedzica wsi. Konsekracja świątyni odbyła się 10 września 1838 r. 

Cerkiew jest trzecią z kolei zbudowaną w tym miejscu. Wg wzmianki z Archiwów Skarbu Koronnego w 1552 r w Górzance było 15 chłopów, pop i sołtys. Wzmianka o duchownym mogłaby świadczyć, o tym, że we wsi znajdowała się cerkiew. Być może to była pierwsza cerkiew. Drugą zbudowano w 1718 r.

Ikonostas

W cerkwi w Górzance znajduje się unikatowy na skalę kraju, o wyjątkowych walorach artystycznych zabytek. Jest nim ikonostas przedstawiający figury świętych. Umieszczono w nim ikony, tak zwane reliefowe, które wycięto z deski. Są płaskorzeźbione i polichromowane. Według miejscowych podań, pochodzący z XVIII w. Ikonostas to dzieło miejscowego artysty i został wyrzeźbiony z jednej lipy. 

[Best_Wordpress_Gallery id="234" gal_title="Cerkiew w Górzance"] Oprócz Ikonostasu w cerkwi można zobaczyć ołtarz główny oraz dwa ołtarze boczne, pochodzące z okresu wybudowania świątyni.

Obok cerkwi znajduje się parawanowa, murowana dzwonnica z II połowy XIX wieku. Znajduje się w niej dzwon z 1744 r. Świątynię wraz z dzwonnicą wpisano do rejestru zabytków w 1975 r.

Pierwszy remont świątyni wykonano w 1912 r. kolejny w 2001.

Czasy powojenne

W 1946 roku większość Rusinów wyjechała na teren Ukrainy. W 1947 roku, w ramach Akcji "Wisła" resztę Rusinów wysiedlono na Ziemie Odzyskane, a rodziny polskie przeniesiono w okolice Leska (Nowosiółki, Zahoczewie). Dlatego też cerkiew w Górzance przez długie lata pozostawała opuszczona.

Wiele zasług dla ocalenia świątyni ma ks. Franciszek Stopa, proboszcz parafii w Polańczyku, starając się między innymi organizować okresowe, skromne liturgie.

Po zatopieniu świątyni w Wołkowyi, ówczesna władza zgodziła się w 1969 r. na utworzenie parafii rzymskokatolickiej p.w. Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Górzance. To co po latach ocalało oraz wyposażenie z cerkwi w Wołkowyi (złożono je wcześniej w prowizorycznej szopie w Górzance) obecnie stanowi jej wyposażenie świątyni.

Architektura cerkwi w Górzance

Jak czytamy w opracowaniu z 2013 r. pt. Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Górzance ks Piotra Bartnika i Magdaleny Święckiej:

"Architektura świątyni w Górzance wpisuje się w kanon „typowości” cerkwi karpackiej, do których należą m.in.: godne eksponowane miejsce w środku wsi, bliskość potoku, prezbiterium na wschód, starodrzew i cmentarz wokół, za prezbiterium groby fundatorów i duchownych, zrębowość, oszalowanie i gont oraz parawanowa dzwonnica w pobliżu, włącznie z bliskością dworu i karczmy.

Cerkiew w Górzance, jest świątynią orientowaną, trójdzielną (prezbiterium, nawa, przedsionek) o konstrukcji zrębowej. Ściany są oszalowane i wzmocnione lisicami. Do wybudowanego na planie kwadratu prezbiterium od północy przylega zakrystia. Nawa jest szersza od prezbiterium i przedsionka. 

Prezbiterium i nawa początkowo kryte były gontem, a obecnie jest to dach kalenicowy z blachy. Nad nawą znajduje się wieżyczka z cebulastym hełmem. Przedsionek, dobudowany później, ma konstrukcję zrębową i jest pokryty dachem dwuspadowym, zwieńczonym wieżyczką czworoboczną z namiotowym daszkiem".

Zwiedzając cerkiew w Górzance, na koniec warto podejść na zabytkowy cmentarz. Wokół świątyni pozostało jeszcze kilka nagrobków. Na jednym z nich, bezimiennym jest znajduje się inskrypcja w języku starocerkiewnosłowiańskim: „Jestem prochem, Boże zmiłuj się".  

[Best_Wordpress_Gallery id="236" gal_title="Świątynia w Górzance"]

reklama
Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

reklama
Komentarze (0)

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.

Wczytywanie komentarzy
reklama
reklama